Στο βιβλίο αυτό ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Μοντήγκλ Στερνς επιχειρεί μια αναδρομή στην ελληνική ιστορία και πολιτική του εικοστού αιώνα και διερευνά την προσωπικότητα του πρώτου σοσιαλιστή πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Στη διάρκεια των τριών διπλωματικών του θητειών στην Αθήνα ο Στερνς παρακολούθησε τη μεταμόρφωση του Παπανδρέου από φιλικό Αμερικανό οικονομολόγο σε σφοδρό αντιαμερικανό.

Η μόνιμη διαμάχη ως προς το πώς και από ποιον έπρεπε να κυβερνηθεί η Ελλάδα θυμίζει τα ανεπίλυτα θέματα μεταξύ των Παπανδρέου, πατέρα και γιου. Ο Ανδρέας έφυγε από την Ελλάδα το 1940, πολιτογραφήθηκε Αμερικανός και ήταν μόνιμος κάτοικος των ΗΠΑ επί είκοσι χρόνια. Αντιθέτως ο Γεώργιος ήταν ακραιφνής Έλληνας: ένας πληθωρικός πολιτικός δημοκρατικών τάσεων, πρώην πρωθυπουργός και για μεγάλο διάστημα αρχηγός του Κόμματος των Φιλελευθέρων.

Ο Στερνς ήρθε στην Αθήνα ως διπλωμάτης στις αρχές του 1958, στο αποκορύφωμα της πολιτικής αναταραχής. Τα επόμενα πέντε χρόνια γνώρισε πρώτα τον Γεώργιο και έπειτα τον γιο του. Γείτονες σε αθηναϊκό προάστιο, Αμερικανοί συμπατριώτες και ομοϊδεάτες ως προς τα μεταπολεμικά προβλήματα που ταλάνιζαν την Ελλάδα, ο Στερνς και ο Ανδρέας έγιναν γρήγορα στενοί φίλοι. Ωστόσο, με το πέρασμα των δεκαετιών, η φιλία αυτή δοκιμάστηκε πολύ. Το ανά χείρας βιβλίο είναι –μεταξύ άλλων– μια αναψηλάφηση του Ψυχρού Πολέμου και των συνεπειών του στην Ελλάδα και στον ίδιο τον Ανδρέα, που η αμφιθυμική του προσωπικότητα γοήτευσε εξαρχής και μέχρι τέλους τον συγγραφέα.

Βιογραφικό

Ο Μοντήγκλ Στερνς (1924-2016) ήταν Αμερικανός διπλωμάτης και πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα. Έχει γράψει το Entangled Allies: US Policy toward Greece, Turkey and Cyprus [Περίπλοκες συμμαχίες: Η αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο, μτφρ. Γιάννης Κουσουνέλος,εκδ. Ποντίκι, Αθήνα 1992] και το Talking to Strangers: American Diplomacy at Home and Abroad.

ΣΧΟΛΙΑ οπισθόφυλλου

Ο Μοντήγκλ Στερνς ήταν από τους καλύτερους και εξέχοντες μεταπολεμικούς Αμερικανούς διπλωμάτες και γνήσιος φίλος της Ελλάδας. Το βιβλίο του συνθέτει ένα αυστηρό αλλά δίκαιο πορτρέτο του πρώην πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ, συγχρόνως, περιγράφει με ιδιαίτερη διορατικότητα την τρικυμιώδη μεταπολεμική πολιτική ζωή της Ελλάδας.

Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, καθηγητής και πρόεδρος της Έδρας Ελληνικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών «Κωνσταντίνος Καραμανλής», Πανεπιστήμιο Ταφτς

Κανένας Αμερικανός δεν γνώρισε τη μεταπολεμική Ελλάδα τόσο στενά και στοργικά όσο ο πρέσβης Μοντήγκλ Στερνς. Κανένας Έλληνας πολιτικός δεν είχε μια τόσο περίπλοκη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο ο άστατος πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου. Σ’ αυτό το συναρπαστικό βιβλίο ο Στερνς εξιστορεί την άνοδο και την πτώση του Παπανδρέου, την υστεροφημία του στην Ελλάδα και την επίσης μακροχρόνια και περίπλοκη σχέση του με τις ΗΠΑ.

Νίκολας Μπερνς,

καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα

Ένα εξαιρετικό βιβλίο για […] έναν από τους σημαντικότερους και πλέον αμφιλεγόμενους Έλληνες πολιτικούς. Είναι μια αφήγηση από πρώτο χέρι της διαδρομής του από το πανεπιστημιακό περιβάλλον των ΗΠΑ στο σύγχρονο ελληνικό πολιτικό τσίρκο, γραμμένη από τον Μόντυ Στερνς, πεπειραμένο Αμερικανό διπλωμάτη που υπηρέτησε στην Αθήνα και έγινε από τους πλέον οξυδερκείς και αντικειμενικούς παρατηρητές της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Τολμηρό και γεμάτο μοναδικά στιγμιότυπα, ζωντανεύει την περιπετειώδη και βαθιά διχασμένη προσωπικότητα του Ανδρέα.

Αλέξης Παπαχελάς, διευθυντής της εφημερίδας Η Καθημερινή

Μια υπέροχη ιστορία της ελληνικής πολιτικής του εικοστού αιώνα, όπως την είδε και την έζησε αυτός ο μοναδικός Αμερικανός διπλωμάτης. Και είναι και προσωπικά απομνημονεύματα της διαχρονικής του σχέσης με τον Ανδρέα Παπανδρέου, που μας υπενθυμίζουν το παροιμιώδες πνεύμα και τη σοφία του πρέσβη. Όσο για τα χρόνια του Παπανδρέου στο Κολλέγιο Αθηνών (1929-37), τα μαθητικά του σκαμπανεβάσματα αποτυπώνονται πλήρως εδώ και μας δίνουν μια γεύση του τι έμελλε να συμβεί.

Ρίτσαρντ Τζάκσον, πρώην πρόεδρος του Κολλεγίου Αθηνών