Δημαράς, Κωνσταντίνος Θ., 1904-1992
Ο Κ.Θ.Δημαράς, ήταν κριτικός και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας κυρίαρχη μορφή των ελληνικών γραμμάτων, ο οποίος αναδείχθηκε σε ηγετική φυσιογνωμία της έρευνας της νεοελληνικής παιδείας. Το ερευνητικό και επιστημονικό έργο του έτυχε διεθνούς αναγνώρισης. Δύο από τα βασικότερα συγγράμματά του, είναι η «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» και ο «Νεοελληνικός Διαφωτισμός», τα οποία μεταφράστηκαν σε ευρωπαϊκές γλώσσες. Τιμήθηκε με βραβεία από ευρωπαϊκά ακαδημαϊκά ιδρύματα και ανέλαβε τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Πρωτοστάτησε, επίσης, στην ίδρυση εκπαιδευτικών και ερευνητικών θεσμών της χώρας μας όπως, του Κρατικού Ιδρύματος Υποτροφιών και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Μελετητής και θαυμαστής του Κωστή Παλαμά τόνιζε την προσφορά του Παλαμά στα ελληνικά γράμματα.
Kριτικός και ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο πρώτος και σημαντικότερος μελετητής του νεοελληνικού διαφωτισμού. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην Iατρική, αλλά ύστερα γράφτηκε στην Φιλοσοφική Aθηνών και πήρε τελικά πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο και τον αναγόρευσε διδάκτορα Φιλολογίας.

Tα επιστημονικά του δημοσιεύματα άρχισαν από το 1926. Συνεργάστηκε με πολλά έντυπα (όπως Eλληνικά Γράμματα και Πρωΐα, αλλά κυρίως Tο Bήμα και Nέα Eστία). Tο έργο ζωής του Δημαρά είναι η Iστορία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας (πρώτη έκδοση 1948), όπου συνέθεσε γνωστά και άγνωστα στοιχεία καταγράφοντας την πορεία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ερμηνεύοντας και εντάσσοντάς την σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Tο τελευταίο συνθετικό του έργο ήταν το Kωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: H Eποχή του-H Zωή του-Tο Έργο του, όπου το έργο του μεγάλου ιστορικού θεωρείται από νέα οπτική γωνία, και εξετάζεται ο ρόλος του στη διαμόρφωση των νεοελληνικών νοοτροπιών.

Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Iδρύματος Kρατικών Yποτροφιών από την σύστασή του το 1951, και Διευθύνων Σύμβουλος του Eθνικού (τότε Bασιλικού) Iδρύματος Eρευνών, επίσης από την σύστασή του το 1961. Aπομακρύνθηκε και από τις δύο θέσεις από το δικτατορικό καθεστώς του 1967, και αποδέχτηκε πρόσκληση του πανεπιστημίου της Σορβόννης για να διδάξει στην έδρα Nέας Eλληνικής Λογοτεχνίας, καθώς και να διευθύνει το Nεοελληνικό Iνστιτούτο. Tις θέσεις αυτές διατήρησε έως το 1978, οπότε και αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία.
Το 1926 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο «Δοκίμιον περί της φυσικής θεολογίας των σοφιστών». Τα πρώτα του δημοσιεύματα το 1927, συμπίπτουν με τη συνεργασία του με το περιοδικό «Ελληνικά Γράμματα» του Κωστή Μπαστιά. Δούλεψε ως επιμελητής συντάκτης στη «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» του Πυρσού. Το 1936 αρχίζει η τακτική εβδομαδιαία συνεργασία του με την εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι δημοσιεύσεις του στις επιφυλλίδες του «Βήματος» και στα θέματα με τα οποία καταπιάστηκε στην 50χρονη ως τότε συνεργασία του με τη συγκεκριμένη εφημερίδα. Δίδαξε το 1970 στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Έργο ζωής του Κων. Δημαρά υπήρξε η «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» της οποίας το 1948 κυκλοφόρησε η πρώτη δίτομη έκδοση, μετά από πολυετή προετοιμασία.

Το 1951, κλήθηκε από τον τότε Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου να οργανώσει το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Χαρακτηριστική η συμβολή του στην ίδρυση ενός νέου ερευνητικού φορέα το 1958, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Εργογραφία
τίτλοι
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
2024 Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη. Ηχητικό αρχείο Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας Χαρτόδετο
2023 Ο Ρωσσαγγλογάλλος Εκδόσεις iWrite.gr Χαρτόδετο
2020 Η ιδεολογική προπαρασκευή της Επανάστασης Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Χαρτόδετο
2019 Ελεύθερο πνεύμα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
2016 Εισαγωγή στην ποίηση του Παλαμά Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Χαρτόδετο
2013 Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας Γνώση Σκληρόδετο
2013 Ο κύκλος: Φύλλα του λόγου και της τέχνης Οδός Πανός Χαρτόδετο
2013 Σύμμικτα, Δ΄ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Σκληρόδετο
2013 Σύμμικτα, Δ΄ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Σκληρόδετο
2011 Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γνώση Απροσδιόριστο δέσιμο
2009 Η κριτική για τον Πέτρο Χάρη Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη Χαρτόδετο
2000 Σύμμικτα, Α Ερμής Χαρτόδετο
2000 Κωστής Παλαμάς Νεφέλη Χαρτόδετο
1999 Ιστορία του ελληνικού έθνους: Η πρώτη μορφή, 1853 Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
1999 Τα ευρισκόμενα Ερμής Χαρτόδετο
1998 Νεοελληνικός διαφωτισμός Ερμής Χαρτόδετο
1998 Ελεύθερο πνεύμα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
1995 Η μέθοδος της ιστορίας Άγρα Χαρτόδετο
1994 Ελληνικός ρωμαντισμός Ερμής Χαρτόδετο
1990 Δοκίμιο για την ποίηση 1943 Νεφέλη Χαρτόδετο
1986 Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Χαρτόδετο
1982 Το βιβλίο στις προβιομηχανικές κοινωνίες Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών Χαρτόδετο
1974 Δοκίμια Ερμής Χαρτόδετο
1970 Προλεγόμενα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
Νεοελληνική επιστολογραφία Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος Δερματόδετο
Ο Κοραής και η εποχή του Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος Δερματόδετο
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
2024 Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη. Ηχητικό αρχείο Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας Χαρτόδετο
2023 Ο Ρωσσαγγλογάλλος Εκδόσεις iWrite.gr Χαρτόδετο
2020 Η ιδεολογική προπαρασκευή της Επανάστασης Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Χαρτόδετο
2016 Εισαγωγή στην ποίηση του Παλαμά Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Χαρτόδετο
2013 Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας Γνώση Σκληρόδετο
2013 Ο κύκλος: Φύλλα του λόγου και της τέχνης Οδός Πανός Χαρτόδετο
2013 Σύμμικτα, Δ΄ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Σκληρόδετο
2013 Σύμμικτα, Δ΄ Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Σκληρόδετο
2011 Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γνώση Απροσδιόριστο δέσιμο
2009 Η κριτική για τον Πέτρο Χάρη Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη Χαρτόδετο
2000 Σύμμικτα, Α Ερμής Χαρτόδετο
2000 Κωστής Παλαμάς Νεφέλη Χαρτόδετο
1998 Νεοελληνικός διαφωτισμός Ερμής Χαρτόδετο
1995 Η μέθοδος της ιστορίας Άγρα Χαρτόδετο
1994 Ελληνικός ρωμαντισμός Ερμής Χαρτόδετο
1990 Δοκίμιο για την ποίηση 1943 Νεφέλη Χαρτόδετο
1986 Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Χαρτόδετο
1982 Το βιβλίο στις προβιομηχανικές κοινωνίες Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών Χαρτόδετο
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
1999 Ιστορία του ελληνικού έθνους: Η πρώτη μορφή, 1853 Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
1999 Τα ευρισκόμενα Ερμής Χαρτόδετο
1998 Ελεύθερο πνεύμα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
1974 Δοκίμια Ερμής Χαρτόδετο
1970 Προλεγόμενα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο
Νεοελληνική επιστολογραφία Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος Δερματόδετο
Ο Κοραής και η εποχή του Δαίδαλος Ι. Ζαχαρόπουλος Δερματόδετο
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
Δεν βρέθηκαν έργα
Έτος Τίτλος Εκδοτικός Οίκος Δέσιμο
2019 Ελεύθερο πνεύμα Βιβλιοπωλείον της Εστίας Χαρτόδετο