ΚΡΙΤΙΚΕΣ

” To Νo. 8 από τα 100 καλύτερα non fiction βιβλία όλων των εποχών. Το πολεμικό αριστούργημα που αμφισβητεί την συμπεριφορά της Δύσης σε ότι αφορά την Ανατολή , είναι τόσο επίκαιρο σήμερα όσο και τη στιγμή της έκδοσης του” – The Guardian

” Νο. 52 στα 100 καλύτερα non fiction του τελευταίου αιώνα” – ΤΙΜΕ magazine

” Ένα από τα πιο σημαντικά επιστημονικά βιβλία που δημοσιεύθηκαν στις ανθρωπιστικές επιστήμες στο τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα” –  Lockman

” Yψηλής κλάσης ιστορία … καταγεγραμμένη συναρπαστικά” – New York Times

” Ισχυρό και ενοχλητικό… Το θέμα είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργούνται και μεταδίδονται οι πνευματικές παραδόσεις»— The New York Review of Books

” Ενθαρρυντικό, κομψό αλλά και εριστικό … Ο Σάιντ παρατηρεί τη Δύση να παρατηρεί τους Άραβες και δεν του αρέσει αυτό που βρίσκει” — The Observer

” Ένα σημαντικό βιβλίο… Ποτέ δεν υπήρξε τόσο ισχυρή και τόσο πειστική ανάλυσης σε ότι αφορά τον Οριενταλισμο όσο αυτή του Σαΐντ” — Jerusalem Post

«Ένας παραγωγικός και ατρόμητος κριτικός, τα γραπτά του Έντουαρντ Σαΐντ άφησαν ένα διαρκές αποτύπωμα σε μια ευρεία γκάμα επιστημονικών κλάδων, από τη θεωρία της λογοτεχνίας έως την πολιτική ακτιβιστική δράση. Η ικανότητά του να συνδέει το προσωπικό με το πολιτικό τον έκανε κεντρική μορφή στις συζητήσεις για την αποικιοκρατία, τον πολιτισμό και την αντίσταση.» – The Washington Post

«Η κληρονομιά του Έντουαρντ Σαΐντ είναι αυτή ενός μελετητή που αγωνίστηκε να αποκαλύψει την αδικία. Το κριτικό του έργο για την έννοια του Οριενταλισμού όχι μόνο μεταμόρφωσε ακαδημαϊκά πεδία, αλλά έδωσε φωνή σε εκατομμύρια ανθρώπους στον μεταποικιακό κόσμο. Το διανοητικό του θάρρος συνεχίζει να εμπνέει ακτιβιστές και μελετητές.» – Al Jazeera

«Ο Σαΐντ ήταν μια επιβλητική μορφή στην παγκόσμια διανοητική ζωή. Το έργο του αποκάλυψε τη συνενοχή της πολιτιστικής παραγωγής στον ιμπεριαλισμό και άνοιξε νέους δρόμους για την κατανόηση της δυναμικής της εξουσίας στον σύγχρονο κόσμο.» – Le Monde

«Η ανάλυση του Οριενταλισμού από τον Σαΐντ αποτελεί ορόσημο στη σύγχρονη κριτική σκέψη. Αποκάλυψε με δύναμη πώς η γνώση και ο λόγος διαμορφώνονται από την εξουσία. Οι συνεισφορές του συνεχίζουν να διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τον πολιτισμό, την ιστορία και την πολιτική.» – Μισέλ Φουκώ (Φιλόσοφος και Κοινωνικός Θεωρητικός)

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν ένας διανοούμενος που χωρίς φόβο έλεγε την αλήθεια μπροστά στην εξουσία. Έχει διαμορφώσει τη σκέψη μας για την αποικιοκρατική εμπειρία και τις συνέπειές της με θάρρος, σοφία και ανθρωπιά.» – Toni Morrison (βραβείο Νόμπελ και Πούλιτζερ)

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ άνοιξε έναν εντελώς νέο τρόπο σκέψης για τον πολιτισμό, την αποικιοκρατία και την ταυτότητα. Το έργο του Σαΐντ δεν είναι μόνο πρωτοποριακό στις λογοτεχνικές και μεταποικιακές σπουδές, αλλά και στην πολιτική φιλοσοφία. Η ικανότητά του να αποκαλύπτει πώς η γνώση και η εξουσία αλληλοσυνδέονται παραμένει κρίσιμη για την κατανόηση του πώς λειτουργούν και επιβιώνουν οι αυτοκρατορίες.» – Judith Butler

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν, χωρίς αμφιβολία, ένας από τους μεγάλους διανοούμενους της εποχής μας, με πάθος για τη δικαιοσύνη και έναν εκπληκτικό συνδυασμό πολυμάθειας και πολιτικής δέσμευσης.» – Christopher Hitchens (Άγγλος συγγραφέας, δημοσιογράφος)

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν ένα άτομο εξαιρετικής ακεραιότητας, με βάθος στις γνώσεις και προσωπικό θάρρος. Οι συνεισφορές του στη διαμόρφωση της διανοητικής κουλτούρας σε κρίσιμους τομείς είναι βαθιές, διαρκείς και θα συνεχίσουν να εμπνέουν.»Chinua Achebe (Νιγηριανός συγγραφέας)

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν μια φωνή θάρρους και καθαρότητας στον διαρκή αγώνα για αλήθεια και δικαιοσύνη. Τα έργα του αντηχούν σε όλους τους ανθρώπους που επιδιώκουν να διαλύσουν την καταπίεση, και οι ιδέες του συνεχίζουν να εμπνέουν κριτική σκέψη για τη μεταποικιακή ταυτότητα και αναπαράσταση.» – Noam Chomsky (Αμερικανός καθηγητής, φιλόσοφος, συγγραφέας)

«Με τον θάνατο του Έντουαρντ Σαΐντ, το παλαιστινιακό έθνος έχασε την πιο εύγλωττη φωνή του στο βόρειο ημισφαίριο. Η φωνή του είναι αναντικατάστατη, αλλά η κληρονομιά του διαρκεί. Έχει πολλές ζωές μπροστά του.» – Tariq Ali (Πακιστανός συγγραφέας, δημοσιογράφος, ιστορικός, σκηνοθέτης)

«Η κριτική του Σαΐντ για την αυτοκρατορία —μέσα από την εξερεύνηση των πολιτισμικών αφηγημάτων που τη δικαιολογούν— υπήρξε απαραίτητη για την κατανόηση του πώς οι οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις χειραγωγούν την ιδεολογία. Η διορατικότητά του έχει επηρεάσει μεγάλο μέρος της σκέψης μου για το πώς λειτουργεί η εξουσία στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.» – Yanis Varoufakis (Έλληνας καθηγητής, οικονομολόγος, συγγραφέας)

«Η διανοητική επιρροή του Σαΐντ στην κατανόηση του Σιωνισμού και της αποικιοκρατίας είναι αναντικατάστατη. Μας έκανε δυνατό να ξανασκεφτούμε και να ξαναγράψουμε την ιστορία της Παλαιστίνης, και έδωσε στους Παλαιστίνιους και τους συμμάχους τους μια πλατφόρμα για να αμφισβητήσουν την ηγεμονική αφήγηση.» – Ilan Pappé (Ισραηλινός ιστορικός, καθηγητής, συγγραφέας)

«Στην κριτική ανάλυση του Σαΐντ για την Ανατολή και τη Δύση, προσπάθησε να αποκαλύψει τους μύθους που δικαιολογούν την κυριαρχία. Η διανοητική του κληρονομιά είναι μια διαρκής έκκληση για δικαιοσύνη, αντίσταση και ανθρωπιά.» – Τζον Μπέργκερ (κριτικός τέχνης, συγγραφέας, ζωγράφος)

“Ο Έντουαρντ Σαΐντ είναι ένας προφήτης ιδεών. Διεύρυνε τους ορίζοντες της σκέψης και άφησε πίσω του μια διανοητική κληρονομιά που θα διαρκέσει για πάντα. Σε κάθε συζήτηση για τον πολιτισμό, την ταυτότητα και το ανήκειν, η φωνή του Σαΐντ γίνεται αισθητή, καθοδηγώντας μας προς τη δικαιοσύνη.” – Μαχμούντ Νταρουίς (Παλαιστίνιος Ποιητής)

“Ο Έντουαρντ Σαΐντ μάς άνοιξε τα μάτια στις πολιτιστικές και πολιτικές διαστάσεις της αποικιοκρατίας και της αυτοκρατορίας. Το έργο του βοήθησε στον επαναπροσδιορισμό του τρόπου που σκεφτόμαστε για την ταυτότητα, τη δικαιοσύνη και τον ρόλο των διανοουμένων στη δημόσια ζωή. Μας προκάλεσε να σκεφτούμε πώς η εξουσία διαμορφώνει τον κόσμο μας.” – Αμάρτια Σεν (Οικονομολόγος και Νομπελίστας)

“Το έργο του Σαΐντ μάς έδωσε τα εργαλεία για να σκεφτούμε κριτικά την αποικιοκρατία και τις συνέπειές της. Η έντονη διανοητική του δύναμη, η αφοσίωσή του στη δικαιοσύνη και η ανθρωπιά του είναι εμφανείς σε κάθε του γραπτό. Η επιρροή του εκτείνεται σε πολλούς τομείς, και η κληρονομιά του θα συνεχίσει να εμπνέει.” – Γκαγιατρί Τσακραβόρτι Σπίβακ (Θεωρητικός της Λογοτεχνίας)

“Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν ένας επιβλητικός διανοητικός πολεμιστής στην παράδοση του W.E.B. Du Bois και του Φραντς Φανόν. Η ιδιοφυΐα του έγκειται στην ικανότητά του να γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ αυστηρής ακαδημαϊκής έρευνας και ηθικού ακτιβισμού. Είχε ένα ακαταμάχητο πνεύμα και μια αδιάκοπη δέσμευση στην αλήθεια.” – Κορνέλ Γουέστ (Φιλόσοφος και Πολιτικός Ακτιβιστής)

«Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν ένας δάσκαλος διανοητικής διαύγειας και κριτικής. Επαναστατικοποίησε την κατανόησή μας για την πολιτική στη λογοτεχνία και πέρα από αυτήν. Το έργο του για την αναπαράσταση και την ταυτότητα, ιδιαίτερα σε σχέση με την παλαιστινιακή εμπειρία, παραμένει αξεπέραστο.» – Jacques Derrida (Φιλόσοφος)

“Ο Έντουαρντ Σαΐντ ήταν ένας οραματιστής στοχαστής που επαναστατικοποίησε την κατανόησή μας για τη σχέση μεταξύ πολιτισμού και πολιτικής. Το έργο του παραμένει θεμελιώδες για όποιον επιδιώκει να κατανοήσει τους πολιτιστικούς μηχανισμούς που υποστηρίζουν τον ιμπεριαλισμό και τις παγκόσμιες δομές εξουσίας.” – Αμιτάβ Γκος (Συγγραφέας και Ιστορικός)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ ΕΥΡΟΣ ΤΟΥ ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ
1. Γνωρίζοντας το Ανατολικό
2. Η φαντασιακή γωγραφία και οι ανανπαραστάσεις της: Οριενταλοποιώντας το Ανατολικό
3. Σχέδια
4. Κρίση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΟΜΗΣΕΙΣ
1. Ανασχεδιασμένα σύνορα, επαναπροσδιορισμένα ζητήματα, εκκοσμικευμένη θρησκεία
2. Σιλβέστρ Ντε Σασύ και Ερνέστ Ρενάν: Ορθολογική ανθρωπολογία και φιλολογικό εργαστήριο
3. Παραμονή και εξειδίκευση στην Ανατολή: Οι απαιτήσεις της λεξικογραφίας και της φαντασίας
4. Προσκυνητές και προσκυνήματα, Βρετανοί και Γάλλοι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Ο ΟΡΙΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
1. Λανθάνων και έκδηλος οριενταλισμός
2. Ύφος, εμπειρογνωμοσύνη, όραμα: Οριενταλισμός στην πληρέστερη άνθηση του
3. Η τελευταία φάση
Σημειώσεις
Ευρετήριο

Μέσα από το βιβλίο

…η ανήσυχη και φιλόδοξη διάνοια των Ευρωπαίων… ανυπόμονη
να χρησιμοποιήσει τα καινούργια όργανα της ισχύος της…
JEAN BAPTISTE JOSEPH FOURIER
Preface historique (1809), Description del’Egypte

Η κατάκτηση της γης, η οποία ως επί το πλείστον σημαίνει την αφαίρεσή της από εκείνους που έχουν διαφορετικό χρώμα ή ελαφρώς πλατύτερες μύτες από εμάς, δεν είναι και τόσο ωραίο πράγμα αν το κοιτάξεις από κοντά. Εκείνο που το σώζει είναι μόνο η ιδέα. Μια ιδέα που βρίσκεται πίσω του όχι ένα αισθηματικό πρόσχημα αλλά μια ιδέα και μια ανυστερόβουλη πίστη στην ιδέα, κάτι το οποίο μπορείς να τοποθετήσεις σε βάθρο, και να γονατίσεις μπροστά του, και να του προσφέρεις θυσία…
JOSEPH CONRAD, Heart of Darkness

…σε περίπτωση πτώσης αυτής της αυτοκρατορίας, είτε από επανάσταση στην Κωνσταντινούπολη είτε από έναν διαδοχικό διαμελισμό, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις θα έπαιρναν καθεμία, υπό τον τίτλο του προτεκτοράτου, το μέρος της αυτοκρατορίας το οποίο θα τους είχε εκχωρηθεί από τους όρους της συνθήκης. Αυτά τα προτεκτοράτα, συγκεκριμένα και περιορισμένα όπως στις αποικίες, με τη γειτνίαση, με τη βεβαιότητα των συνόρων, με την αναλογία των θρησκειών, των εθίμων και των συμφερόντων… δεν θα επικύρωναν παρά την κυριαρχία των δυνάμεων. Αυτό το είδος κυριαρχίας, επίσης καθορισμένο και επικυρωμένο ως ευρωπαϊκό δικαίωμα, θα συνίστατο κυρίως στο δικαίωμα κατοχής μέρους των χερσαίων περιοχών ή των ακτών, για να ιδρύσουν εκεί είτε ελεύθερες πόλεις, είτε ευρωπαϊκές αποικίες, είτε λιμάνια, είτε εμπορικούς σταθμούς… Λεν θα ήταν παρά μια κηδεμονία εκπαιδευτική και πολιτιστική που η κάθε δύναμη θα ασκούσε στο δικό της προτεκτοράτο· και αυτό θα έθετε την ύπαρξή της και τα στοιχεία της εθνικότητάς της υπό την εγγύηση και τις σημαίες μιας πιο ισχυρής εθνότητας.
ALPHONSE DE LAMARTINE, Voyage en Orient

Τους διέκρινε να κρατούν τα είδωλά τους μέσα στην αγκαλιά τους σαν μεγάλα παραλυτικά παιδιά.
GUSTAVE FLAUBERT, La Tentation de Saint Antoine