Τὸ πρωτεῖο ποὺ διεκδικεῖ ἡ Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία εἶναι ἀπὸ τὰ πλέον ἀντιλεγόμενα ζητήματα καὶ θεωρεῖται σήμερα, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἄρσι τῶν ἑκατέρωθεν ἀναθεμάτων, τὸ κυριώτερο ἐμπόδιο στὴν ἐπανένωσι τῶν δύο μεγάλων Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως. Στὸ ἔργο ἐξετάζονται, ὑπὸ τὸ φῶς τῶν πορισμάτων τῆς «κριτικῆς τῶν κειμένων», ὅσα εὐαγγελικὰ χωρία ἐπικαλεῖται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ὑπὲρ τοῦ πρωτείου τοῦ κορυφαίου τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ ἐν ταὐτῷ ὑπὲρ τῆς ἰδίας καὶ τοῦ προκαθημένου της ἐπισκόπου, τοῦ Πάπα, ὅπως ἐπεκράτησε νὰ ἀποκαλεῖται. Ἐξετάζονται κατόπιν, τοποθετούμενες στὸ ἱστορικό τους πλαίσιο, τὸ μόνο ἱκανὸ νὰ προσδιορίσει τὸ νόημα καὶ τὴν σημασία τους, οἱ ὑπὲρ καὶ κατὰ τοῦ ρωμαϊκοῦ πρωτείου μαρτυρίες τῶν πρώτων τεσσάρων αἰώνων, περίοδος κατὰ τὴν ὁποία, μαζὶ μὲ τὴν διαμόρφωσι τῶν ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν θεσμῶν, ἀναπτύσσονται καὶ οἱ θεωρητικὲς βάσεις τοῦ πρωτείου καθὼς καὶ οἱ τρόποι ἀσκήσεώς του. Εἶναι ὅμως καὶ ἡ περίοδος κατὰ τὴν ὁποία ἀνεφύησαν οἱ πρῶτες ἀμφισβητήσεις του, οἰ ὁποῖες ἐκορυφώθησαν κατὰ τὴν ἀρειανὴ κρίσι. Τὸ ἔργο περατώνεται μὲ τὶς προεκτάσεις ποὺ σημειώθηκαν κατὰ τὰ ἑπόμενα πενῆντα ἔτη, ἕως τὴν οἰκουμενικὴ σύνοδο τῆς Χαλκηδόνος καὶ τὸν Πάπα Λέοντα τὸν Μέγα, ὁπότε κορυφώνεται ἡ πρώτη φάσις τῆς ἀναπτύξεως τοῦ Ρωμαϊκοῦ πρωτείου, καὶ σημειώνονται συνάμα οἱ πλέον ἔντονες ἐκδηλώσεις τῆς ροπῆς πρὸς τὴν αὐθαιρεσία, ποὺ χαρακτηρίζει, ὅπως κάθε κέντρο ἐξουσίας, καὶ τὴν Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία καὶ τὸν προκαθήμενό της. Αὐτὴ ἡ ροπὴ ἀποτελεῖ καὶ τὸ πραγματικό, ἀνυπέρβλητο πρὸς τὸ παρόν, ἐμπόδιο στὴν ἐπανένωσι τῶν Ἐκκλησιῶν Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, τὴν ὁποία οἱ σημερινὲς συνθῆκες καθιστοῦν ἐν τούτοις εἰπέρ ποτε εὐκταία.
ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: Il primato romano alla luce dei dati storici: I primi quattro secoli
Από τις Εκδόσεις Aracne, Ιταλία 2020
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ : ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
1. Τὸ πρωτεῖο τοῦ Πέτρου στὰ Εὐαγγέλια
2. Τὸ πρωτεῖο τοῦ Πέτρου στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων
Παρεκβολὴ Α΄
3. Τό πρωτεῖο τοῦ Πέτρου στὶς ἐπιστολὲς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου
4. Διάδοχος τοῦ Πέτρου ὁ Ἰάκωβος;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΡΩΜΗ ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΚΟΥ ΠΡΩΤΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΠΡΩΤΕΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΚΟΥ ΠΡΩΤΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ: ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΡΩΜΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ: ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΙΣ ΣΤΗΝ ΔΥΣΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΗΣ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΥΘΕΝΤΙΑΣ ΤΗΣ ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ: ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΗΜΙΣΥ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ : Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΜΠΗ ΕΠΙ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η ΕΚΛΕΙΨΙΣ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΚΟΥ ΠΡΩΤΕΙΟΥ ΕΠΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΑΡΕΙΑΝΗ ΚΡΙΣΙΣ ΚΑΙ Η ΡΩΜΑΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΑΥΞΩΝ ΚΑΙΣΑΡΟΠΑΠΙΣΜΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΚΑΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ: Η ΠΤΩΣΙΣ ΤΟΥ ΛΙΒΕΡΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ: Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΜΙΝΟΥ ΚΑΙ Η ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΛΙΒΕΡΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ: ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ ΜΕΧΡΙ ΟΥΑΛΗΝΤΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ: Ο ΔΑΜΑΣΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΥΣΙ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ: ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΡΩΜΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΕΣ
1. Ἡ Κωνσταντινούπολις Νέα Ρώμη
2. Ἡ ἄνοδος τοῦ Μεδιολάνου
3. Κατὰ μέτοπον σύγκρουσις Νέας καὶ Πρεσβυτέρας Ρώμης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ: ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ : ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΙΡΙΚΙΟ ΕΩΣ ΤΟΝ ΛΕΟΝΤΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑ
1. Αὔξουσα προσωποποίησις τοῦ πρωτείου
2. Ἡ προσωποποίησις τοῦ πρωτείου καὶ ἡ Ἀνατολή
3. Πρωτεῖο καὶ αὐξανόμενος συγκεντρωτισμός
Παρεκβολὴ Β΄
4. Αὔξουσα ροπὴ πρὸς τὴν αὐθαιρεσία τῶν ἐπισκόπων Ρώμης
Παρεκβολὴ Γ΄
5. Ἡ ἐπικεντρωμένη στὴν Ρώμη συγκεντρωτικὴ διαδικασία καὶ ἡ Ἀνατολή
6. Καισαροπαπισμὸς καὶ πρωτεῖο
7. Νέα Ρώμη ἀντίζηλος τῆς πρεσβυτέρας
ΕΝΙΟΙ ΕΠΩΝΥΜΟΙ ΠΑΠΕΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ΤΙΜΩΜΕΝΟΙ ΩΣ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ
ΜΝΗΜΟΝΕΥΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ
