Τι γνώριζε ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ για τις θηριωδίες που διαπράττονταν κατά τη διάρκεια του Πολέμου, και πότε πληροφορήθηκε για αυτές; Άραγε, η Αγία Έδρα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να συντρέξει τα θύματα της ναζιστικής βαρβαρότητας;

Τα μέχρι πρότινος αδημοσίευτα αρχεία της Γραμματείας του Κράτους της Αγίας Έδρας έρχονται να ρίξουν για πρώτη φορά φως στον ρόλο του Πίου ΙΒ΄ και του Βατικανού κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου: στην αλληλογραφία του με τον Πρόεδρο Ρούσβελτ με στόχο την αποτροπή της κλιμάκωσης του πολέμου, στην υποστήριξη που προσέφερε στο δίκτυο της «Οδού Διαφυγής» της Ρώμης για να βοηθήσει τους διωκόμενους, στις διπλωματικές προσπάθειες της Αγίας Έδρας να αναστρέψει την πολιτική του Τρίτου Ράιχ, στην απόρριψη των φυλετικών νόμων του Πετέν, στην οργανωμένη τέλεση εσπευσμένων βαπτίσεων προκειμένου χιλιάδες Εβραίοι να αποφύγουν τον εκτοπισμό ή, ακόμα, στην καταγγελία των ναζιστών ιερέων που κυβερνούσαν τη Σλοβακία. Τούτα τα μοναδικά ντοκουμέντα αποκαλύπτουν την υπόγεια επιρροή του Βατικανού και τον κρίσιμο ρόλο που έπαιξε ο Πάπας στην κατεχόμενη από τους ναζί ευρωπαϊκή ήπειρο. Πρόκειται για την τέχνη της «ήπιας» διπλωματίας σε μια από τις κορυφαίες στιγμές της.

 

«Το καλό δεν κάνει θόρυβο»: Όταν ο Πίος ΙΒ΄ αντιστεκόταν στους ναζί. Το άνοιγμα των αρχείων της Αγίας Έδρας σχετικά με το ποντιφικάτο του Πίου ΙΒ΄ αρχίζει να αποφέρει καρπούς. Στο συναρπαστικό του βιβλίο, ο Γιόχαν Ιγκς αποκαλύπτει πλήθος σημαντικών ντοκουμέντων για τη δράση της Αγίας Έδρας υπέρ των Εβραίων. Στις αποκαλύψεις του εν λόγω βιβλίου συγκαταλέγεται και η εξιστόρηση της περιπέτειας μιας Διακοίνωσης διαμαρτυρίας της Αγίας Έδρας προς τον υπουργό Εξωτερικών του Ράιχ (τον Μάρτιο του 1943), η οποία διαβάστηκε μεν από τις ναζιστικές αρχές, αλλά στη συνέχεια επιστράφηκε. Τούτη η απόρριψη ενός επίσημου διαβήματος ισοδυναμούσε, στην πραγματικότητα, με ρήξη στις διπλωματικές τους σχέσεις».

L’ Homme Nouveau, από κείμενο που περιλαμβάνει συνέντευξη του συγγραφέα, Οκτώβριος 2020

 

Σε ένα βιβλίο-εκδοτικό γεγονός, το οποίο βασίζεται σε χιλιάδες ανέκδοτα ντοκουμέντα, ο αρχειονόμος του Βατικανού Γιόχαν Ιγκς αποκαλύπτει το εύρος των δράσεων της Αγίας Έδρας υπέρ των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου.

Le Figaro-Histoire, Σεπτέμβριος 2020, Jean-Christophe Buisson