Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτελεί συνέχεια του οράματος ενός εκ των κορυφαίων Ελλήνων επιστημόνων παγκόσμιας εμβέλειας του μαθηματικού και συνεργάτη του Αϊνστάιν, Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, ο οποίος πρότεινε στον Ελευθέριο Βενιζέλο την ίδρυση Ιωνικού Πανεπιστημίου στην Σμύρνη. Πράγματι ο Βενιζέλος τον κάλεσε το 1919 να οργανώσει ένα πανεπιστήμιο που θα λειτουργούσε ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Όμως το σχέδιο το συμπαρέσυρε η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Η ιδέα του θα υλοποιηθεί αρκετά χρόνια αργότερα με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου το 1984, ενός περιφερειακού πανεπιστημίου που αποτελεί φάρο εκπαιδευτικής ποιότητας, τόσο σε τοπικό, περιφερειακό αλλά και πανελλήνιο επίπεδο.
Η παρουσία του Πανεπιστημίου Αιγαίου σ’ όλο το εύρος των νησιών του Αιγαίου προσδίδει ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα που διαχέεται από την γεωπολιτική και γεωοικονομική του βαρύτητα, ευρύτατα στη Ν.Α. Μεσόγειο.
Ειδικότερα το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών (ΤΜΣ), το οποίο λειτουργεί στη Ρόδο για περισσότερα από είκοσι χρόνια και προσφέρει υψηλής ποιότητας, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών έχει κατακτήσει μια θέση ισότιμου και πολύτιμου εταίρου στην αναπτυξιακή πορεία της περιοχής της Δωδεκανήσου και διαδραματίζει έναν ειδικό εθνικό σκοπό και ως τέτοιο πρέπει να το βλέπει η Πολιτεία.
Στη σημερινή εποχή της αστάθειας και της ανακατάταξης των διεθνών σχέσεων σε μια άκρως κομβική περιοχή που βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, επιτελεί έναν ειδικό εθνικό σκοπό με την αλληλοτροφοδότηση γνώσεων, έρευνας και προτάσεων και προσδίδει ένα πλέγμα συγκριτικού πλεονεκτήματος στην πόλη της Ρόδου και στα γύρω νησιά.
Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου με τη συνεργασία των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος εκδίδει την ετήσια Επετηρίδα Μεσογειακών Σπουδών.
Η καλλιέργεια και προαγωγή της γνώσης για την αρχαία και νεότερη ιστορία, τον αρχαίο πολιτισμό, τη γλώσσα, τις οικονομικές και πολιτικές δομές των χωρών της Μεσογείου και την ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι ο βασικός στόχος της έκδοσης της Ετήσιας Επετηρίδας Μεσογειακών Σπουδών που συντονίζουν δύο μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ο Σωτήρης Ντάλης (Πρόεδρος του Τμήματος) και ο Μανόλης Στεφανάκης (αναπληρωτής Προέδρου).
