Η Ιστορία, όπως έγραψε ο Marc Bloch, είναι μέχρις ενός σημείου τέχνη και κάθε ιστορικός αναπτύσσει τη δική του επιδεξιότητα, που δεν μπορεί εύκολα ν’ανιχνευθεί σ’οποιαδήποτε ευρύτερη διανοητική παράδοση. Στο έργο αυτό ο Finley αποδεικνύεται ιδιαίτερα επιδέξιος στην τέχνη αυτή, αναλύοντας θέματα όπως, η Αθηναϊκή Αυτοκρατορία, η Σπαρτιατική κοινωνία, η ελευθερία του πολίτη ή αντίστοιχα οι δούλοι, το δουλεμπόριο και η δουλεία, οι τεχνικές καινοτομίες και η οικονομική πρόοδος στον αρχαίο κόσμο, ο κόσμος των Μυκηναϊκών ανακτόρων και η οικονομική ιστορία, η ιδιοκτησία στον Μυκηναϊκό και Ομηρικό κόσμο και, τέλος ο γάμος, η πώληση και το δώρο στον Ομηρικό κόσμο.

Ο Finley αναλύει σε βάθος και με παραδείγματα την κοινωνική διαστρωμάτωση της ελληνικής αρχαιότητας, εξετάζει εξονυχιστικά κάθε μορφή δουλείας (δουλεμπόριο, υποδούλωση λόγω χρέους, κ.λπ.) και, κυρίως, σε κάθε κεφάλαιο του έργου του προσφέρει μια ολιστική προσέγγιση, μια πλήρη ερμηνεία κάθε κοινωνικού φαινομένου, κάθε κοινωνικής αλλαγής, είτε αυτή συνέβη στην Αθήνα, είτε στην Σπάρτη, είτε στον Μυκηναϊκό ή Ομηρικό κόσμο. Όπως τονίζει ο ίδιος: «Η ιστορία είναι “απροσδιόριστη” γιατί τα δεδομένα της και οι συνδυασμοί τους είναι αναρίθμητοι και ανεπανάληπτοι. Είναι επίσης συγκεκριμένη. Ο επαγγελματίας ιστορικός μπορεί να προσδιορίσει το ακατέργαστο υλικό (μέσα στα όρια των πιθανοτήτων) και μετά, καθώς το στοχάζεται μεγαλόφωνα, αυτός κι ο αναγνώστης του εμπλέκονται σε συζήτηση και αναζήτηση. Αυτό ακριβώς που σήμαινε η λέξη ιστορία στην αρχική της έννοια».