Το 1941, η δεκατετράχρονη Ντάλια Γκρινκεβιτσούτε και η οικογένειά της εκδιώχθηκαν από την πατρίδα τους, τη Λιθουανία, και μεταφέρθηκαν σε ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στη Σιβηρία. Εκεί, ως το δυνατότερο μέλος της οικογένειάς της, υποχρεώθηκε σε δωδεκάωρη χειρωνακτική εργασία. Στα είκοσι ένα της χρόνια, δραπέτευσε από το γκουλάγκ και επέστρεψε στη Λιθουανία. Κατέγραψε τις αναμνήσεις της σε σκόρπιες σελίδες, τις οποίες έθαψε στον κήπο του σπιτιού της, φοβούμενη μην τις ανακαλύψει η KGB. Δεν βρέθηκαν μέχρι το 1991, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό της. Αυτό το βιβλίο είναι η ιστορία που έθαψε η Ντάλια.

Οι Σκιές στην τούνδρα είναι ένα κείμενο άμεσο, αληθινό, που καθιστά τους αναγνώστες μάρτυρες όχι μόνο των όσων υπέφερε η ηρωίδα, αλλά και της ελπίδας που την κράτησε ζωντανή. Μια λιθουανική ιστορία που, όπως και η συγγραφέας της, κατάφερε να επιβιώσει, ενάντια στις πιθανότητες.

*

Η Ντάλια Γκρινκεβιτσούτε (Dalia Grinkevičiūtė, 1927-1987) ήταν Λιθουανή συγγραφέας και γιατρός. Μετά την εισβολή των Σοβιετικών στο Κάουνας, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, εξορίστηκε σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών μαζί με τη μητέρα και τον αδερφό της, και πέρασε την εφηβεία της σε ένα σιβηρικό γκουλάγκ. Κατάφερε να αντέξει την πείνα, την παγωνιά και τη σκληρή καθημερινή εργασία, ώσπου στα είκοσι ένα της δραπέτευσε και επέστρεψε στην πατρίδα της, από όπου εκδιώχθηκε ξανά στη Σιβηρία το 1951. Μετά τον θάνατο του Στάλιν, επέστρεψε στη χώρα της και σπούδασε ιατρική. Στη συνέχεια εργάστηκε ως γιατρός, μέχρι που της απαγορεύτηκε να ασκεί το επάγγελμα.

Τα απομνημονεύματά της από τα χρόνια της εξορίας και της σοβιετικής καταπίεσης κατέχουν εξέχουσα θέση στη λιθουανική λογοτεχνία και διδάσκονται στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Η έκδοση Σκιές στην τούνδρα βασίζεται στα απομνημονεύματα της περιόδου 1949-50, που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1997 και εκτέθηκαν στο Πολεμικό Μουσείο στο Κάουνας. Έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, μεταξύ άλλων στα γερμανικά και στα αγγλικά, και πλέον στα ελληνικά.