Η ποίηση για τον Μάρκου είναι η πιο ιερή τέχνη, είναι θρησκεία που δεν διαθέτει ναούς, η γεωμετρία του ανεξήγητου, ύμνος στο ταξίδι των σύγχρονων Αργοναυτών προς το άπειρο, αλλά και των εσωτερικών περιπλανήσεων, ύμνος στη φύση που γεννοβολά την ομορφιά και την αιωνιότητα. Για να πατάς στέρεα στη γη, πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από αυτή, λέει ο νομπελίστας μας Οδυσσέας Ελύτης. Του Μάρκου, σε όποια γη και αν πατάει, σ’ αυτή του Λονδίνου ή των Βαλκανίων, το άλλο πόδι του το έχει αρπάξει το σύμπαν. Υπάρχει μια εσώτερη μουσική αρμονίας, ελεύθερη από δόγματα, η τόλμη της γυμνότητας, το κατακόρυφο χτύπημα, το κέντημα της λέξης. Στη συλλογή Εσωτερικοί κύκλοι υπάρχουν ποιήματα που ξεσκίζουν, που κραυγάζουν και άλλα που συμφιλιώνουν την αρχαιότητα με το μέλλον και τον άνθρωπο με το πεπρωμένο του και μας αγγίζουν, μας μαγεύουν, μας προκαλούν χαμόγελο ή θλίψη γιατί «Τα Τίρανα δεν είναι πια μια πόλη που επιθυμείς να ζήσεις», όπως επισημαίνει σ’ ένα ποίημα ο Άγγλος ποιητής John Betjeman.

Χωρίς να γνωρίζουμε πως η βροχή έχει αρχίσει στο παρελθόν
Πάνω από 30 χρόνια βρέχει, με θύελλες και νεροποντές,
30 χρόνια που οι άνθρωποι δεν σηκώνουν τα μάτια στ’ αστέρια
30 χρόνια που οι άνθρωποι είναι πιο μοναχικοί από ποτέ

*

Ο Ρούντολφ Μάρκου (Rudolf Marku) είναι Αλβανός ποιητής, μυθιστοριογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος. Είναι ο πρώτος ποιητής στην Αλβανία που έλαβε τη διάκριση Poet Laureate με διετή θητεία (2020-2022).

Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο των Τιράνων και δίδαξε σε σχολεία για κάποιο διάστημα. Μετά από ολομέλεια του Κομμουνιστικού Κόμματος για την τέχνη και τη λογοτεχνία, η πρώτη του ποιητική συλλογή Οι φίλοι μου (1973) αποσύρθηκε από την κυκλοφορία και ο συγγραφέας εξορίστηκε στην ύπαιθρο.

Στη συνέχεια εξέδωσε τη μοναδική λογοτεχνική εφημερίδα των Τιράνων Drita (Το Φως), από το 1987 έως τα τέλη του 1991, όταν κατέρρευσε το αλβανικό κομμουνιστικό καθεστώς και έκλεισαν πολλά πολιτιστικά ιδρύματα της χώρας. Ακόμη, υπηρέτησε για λίγο στην πρεσβεία της χώρας του στο Ηνωμένο Βασίλειο, χάνοντας αυτήν τη θέση στον απόηχο του σοσιαλιστικού πραξικοπήματος στην Αλβανία το 1997. Αυτήν τη στιγμή διαμένει στο Λονδίνο.

Ο Mάρκου έχει εκδώσει έντεκα βιβλία ποίησης και πέντε μυθιστορήματα. Ήταν ο πρώτος που μετέφρασε, μεταξύ άλλων, τους Σαπφώ, Τ.Σ. Έλιοτ, Έζρα Πάουντ, Κωνσταντίνο Καβάφη, Γ.Χ. Ώντεν, Τζ. Ουγκαρέτι στην αλβανική γλώσσα.

Η τελευταία ποιητική συλλογή του Εσωτερικοί κύκλοι έχει αναγνωριστεί ως μία από τις σημαντικότερες συλλογές που έχουν εκδοθεί ποτέ στην αλβανική γλώσσα. Το βιβλίο αποτέλεσε τη βάση για την πρώτη αγγλόφωνη συλλογή του Mountains entering, που εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 2022.