Ὁ Γκαετᾶνο Μόσκα (Gaetano Mosca, 1858-1941) ὑπῆρξε πρωτοπόρος Ἰταλὸς κοινωνιολόγος, ἕνας ἐκ τῶν τριῶν θεμελιωτῶν τῆς κοινωνιολογικῆς «θεωρίας τῶν ἐλὶτ» (μαζὶ μὲ τὸν Βιλφρέντο Παρέτο καὶ τὸν Ρόμπερτ Μίχελς, ποὺ ἀποτέλεσαν τὴν τριανδρία τῆς «σχολῆς τῶν μακιαβελιστῶν»). Σύμφωνα μὲ τὴν γενικὴ ἀντίληψη τῆς «θεωρίας τῶν ἐλίτ», ἡ συγκέντρωση τῆς ἐξουσίας σὲ ἕνα μικρὸ σύνολο ἀτόμων (ποὺ ὁ Μόσκα ἀποκαλεῖ «ἄρχουσα τάξη», «κυβερνῶσα τάξη» ἤ «πολιτικὴ τάξη») εἶναι γεγονὸς σταθερὸ καὶ ἀναπόφευκτο σὲ ὅλες τὶς κοινωνίες, καὶ κάθε μετάβαση ἀπὸ τὸ ἕνα πολιτικὸ σύστημα στὸ ἄλλο εἶναι, στὴν πραγματικότητα, μιὰ ἀντικατάσταση τῆς παλαιᾶς ἰθύνουσας τάξης μὲ μιὰ νέα. Ὁ Μόσκα πρωτοδιατύπωσε τὴν θεωρία του ἤδη τὸ 1883, στὸ ἔργο του «Θεωρία τοῦ κράτους καὶ κοινοβουλευτικὴ κυβέρνηση» (Teorica dei governi e governo parlamentare) καὶ τὴν ἐπεξεργάσθηκε πλήρως στὰ «Στοιχεῖα πολιτικῆς ἐπιστήμης» (Elementi di scienza politica).
Τὸ ἀνὰ χείρας βιβλίο εἶναι τὸ πρῶτο βιβλίο τοῦ συγγραφέα ποὺ κυκλοφορεῖ στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα.
Μικρὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ὀπισθόφυλλο τοῦ βιβλίου:
«Μεταξὺ τῶν σταθερῶν γεγονότων καὶ τάσεων ποὺ ἀπαντῶνται σὲ ὅλους τοὺς πολιτικοὺς ὀργανισμούς, ἕνα εἶναι τόσο πρόδηλο ὥστε νὰ εἶναι φανερὸ καὶ στὸ πιὸ ἐπιπόλαιο μάτι. Σὲ ὅλες τὶς κοινωνίες -ἀπό τὶς κοινωνίες ποὺ εἶναι πολὺ ἰσχνὰ ἀνεπτυγμένες καὶ ποὺ ἔχουν φθάσει μόλις στὶς ἀπαρχὲς τοῦ πολιτισμοῦ ἕως τὶς πιὸ προηγμένες καὶ ἰσχυρὲς κοινωνίες- ἐμφανίζονται δύο τάξεις ἀνθρώπων: μιὰ τάξη ποὺ ἄρχει καὶ μιὰ τάξη ποὺ ἄρχεται.
Στὴν πρακτικὴ ζωὴ ὅλοι μας γνωρίζουμε ὅτι στὴν δικιά μας χώρα, ὁποιαδήποτε κι ἂν αὐτὴ εἶναι, ἡ διεύθυνση τῶν δημοσίων ὑποθέσεων βρίσκεται στὰ χέρια τῆς μειονότητας σημαινόντων προσώπων, ἡ ὁποία διεύθυνση γίνεται σεβαστή, ἑκουσίως ἤ ἀκουσίως, ἀπὸ τὴν πλειονότητα. Γνωρίζουμε ὅτι τὸ ἴδιο πράγμα ἰσχύει καὶ στὶς γειτονικὲς χῶρες, καὶ ὄντως θὰ μᾶς ἦταν πολὺ δύσκολο νὰ διανοηθοῦμε ἕναν πραγματικὸ κόσμο διαφορετικὰ ὀργανωμένο -ἕναν κόσμο στὸν ὁποῖον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ ὑπάγονταν ἀπ` εὐθείας σὲ ἕνα καὶ μόνο πρόσωπο χωρὶς σχέσεις ἀνωτερότητας ἤ ὑποταγῆς ἤ ἕναν κόσμο στὸν ὁποῖον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ συμμετεῖχαν ἐξ ἴσου στὴν διεύθυνση τῶν πολιτικῶν ὑποθέσεων».
