ΠΡΟΛΟΓΟΣ ...................................................................................................................................        VII

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ι. Γενικά - Η διάρθρωση της ύλης ...............................................................................................          1

ΙΙ. Η συστηματική κατηγοριοποίηση των ενδίκων μέσων σε μεταβιβαστικά και μη ..........          2

ΙΙΙ. Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα ως συνέπεια των νομοθετικών επιλογών για το αντικείμενο ... της έκκλητης δίκης....................................................................................................................          5

Β. Πρωτο κεφαλαιο
Το αντικείμενο της έκκλητης δίκης και η λειτουργία
της έφεσης ... κατά το ελληνικό δίκαιο

Ι. Οι ερμηνευτικές προσεγγίσεις στο αντικείμενο της έκκλητης δίκης και στη λειτουργία της έφεσης στο γερμανικό δίκαιο...........................................................................................................................................          9

1. Η έφεση ως αίτηση συνέχισης της δίκης...........................................................................          9

2. Η έφεση ως ακυρωτική αγωγή ...........................................................................................        14

3. Η θέση περί της διττής λειτουργίας της έφεσης...............................................................        30

4. Η προσέγγιση των δύο ερμηνευτικών κατευθύνσεων δια της ενιαίας σύλληψης του αιτήματος της έφεσης             ............................................................................................................................................ 32

5. Η μεταρρύθμιση του γερμανικού δικαίου της έφεσης και η πρόσληψή της από τη γερμανική νομολογία και θεωρία             ............................................................................................................................................ 35

ΙΙ. Το αντικείμενο της έκκλητης δίκης στο ελληνικό δίκαιο..............................................        55

1. Οι θέσεις που έχουν υποστηριχθεί.....................................................................................        55

2. Η εγγενής αδυναμία της μεικτής θεώρησης του ενδίκου μέσου της έφεσης .............        61

3. Οι κρίσιμες κατ’ ιδίαν διατάξεις του ελληνικού δικαίου...................................................        65

3.1. Το άρθρο 522 περί του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης...................        65

3.2. Η ρύθμιση του άρθρου 535 παρ. 1 και ο συσχετισμός της με εκείνη του άρθρου 522            73

3.3. Η ρύθμιση των άρθρων 12 και 525 παρ. 1 ...............................................................        77

3.3.1. Ο κανόνας των δύο βαθμών δικαιοδοσίας...........................................................        77

3.3.2. Η ρύθμιση του άρθρου 525 παρ. 1........................................................................        78

3.3.3. Η προβληματική της μη εξάντλησης του αντικειμένου της δίκης......................        84

3.3.4. Η προβληματική της υπέρβασης του αντικειμένου της δίκης............................        89

3.4. Το αίτημα της έφεσης κατά το άρθρο 520 παρ. 1.....................................................        97

3.4.1. Το περιεχόμενο της ρύθμισης του άρθρου 520 παρ. 1........................................        97

3.4.2. Ερμηνευτικός καθορισμός του αιτήματος της έφεσης κατ’ άρθρον 520 παρ. 1                     105

3.5. Η προβληματική των αυτοτελών διαδικαστικών προϋποθέσεων της έφεσης, των ιδιοτήτων των διαδίκων και των πράξεων διάθεσης που αφορούν αυτοτελώς στο ένδικο μέσο της έφεσης........      112

3.5.1. Γενικά περί των διαδικαστικών προϋποθέσεων...................................................      112

3.5.2. Η οριστικότητα και τελειωτικότητα της εκκαλουμένης........................................      115

3.5.3. Η νομιμοποίηση .......................................................................................................      117

3.5.4. Το έννομο συμφέρον ..............................................................................................      118

3.5.5. Πράξεις διάθεσης που αφορούν το ένδικο μέσο per se......................................      127

3.6. Συσχετισμός της δικαιοδοτικής εξουσίας κρίσης του εφετείου προς τους λόγους έφεσης                      129

3.6.1. Γενικά περί του συσχετισμού και της επιδράσεώς του στον καθορισμό του αντικειμένου της έκκλητης δίκης ......................................................................................................................... 129

3.6.2. Η αυτεπάγγελτη εξέταση του παραδεκτού και της νομικής βασιμότητας της αγωγής καθώς και ισχυρισμών που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το εφετείο......................................      131

3.6.3. Η καθολική επανεξέταση της ουσίας της διαφοράς από το εφετείο....................... 138

3.7. Η αρχή της reformatio in peius....................................................................................      147

3.8. Η ρύθμιση περί αντικατάστασης των αιτιολογιών - άρθρο 534.............................      150

3.9. Η ρύθμιση του άρθρου 533 παρ. 2 ΚΠολΔ...............................................................      156

3.10. Η ρύθμιση της έφεσης κατά ερήμην απόφασης - άρθρο 528..............................      164

3.11. Η ρύθμιση του ius novorum......................................................................................      168

3.11.1. Γενικά περί της σημασίας του ius novorum για την εδώ συζητούμενη προβληματική                       168

3.11.2. Νέοι πραγματικοί ισχυρισμοί ...............................................................................      171

3.11.2.1. Οι ισχυρισμοί που εμπίπτουν στην απαγόρευση του ius novorum............      175

3.11.2.2. Οι εξαιρέσεις στην απαγόρευση του ius novorum ως προς τους πραγματικούς ισχυρισμούς                       183

Α. Η εξαίρεση των νέων πραγματικών ισχυρισμών που προτείνει ο νικήσας διάδικος - 527 αρ. 1                           183

Β. Η εξαίρεση των νέων πραγματικών ισχυρισμών που προτείνει εκείνος που ασκεί αυτοτελή πρόσθετη παρέμβαση το πρώτον στο εφετείο - 527 αρ. 1...........................................................................       189

Γ. Η εξαίρεση των οψιγενών ισχυρισμών - 527 αρ. 2 και 5 ......................................       190

Δ. Η εξαίρεση των αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενων υπόψη πραγματικών ισχυρισμών καθώς και εκείνων που προτείνονται σε κάθε στάση της δίκης - 527 αρ. 3.................................................................       194

Ε. Η εξαίρεση των νέων πραγματικών ισχυρισμών που δεν προτάθηκαν από δικαιολογημένη αιτία - 527 αρ. 4   .......................................................................................................................... 203

ΣΤ. Η εξαίρεση των νέων πραγματικών ισχυρισμών που αποδεικνύονται εγγράφως ή με δικαστική ομολογία του αντιδίκου - 527 αρ. 6............................................................................................................       209

Ζ. Η διόρθωση των σφαλμάτων των διαδίκων στο πλαίσιο του ius novorum.....       213

Η. Οι νέοι ισχυρισμοί κατ’ άρθρον 527 ως λόγοι έφεσης κατά της εκκαλουμένης       217

Θ. Τρόπος και χρόνος προβολής των νέων πραγματικών ισχυρισμών..................       222

3.11.3. Νέα αποδεικτικά μέσα - η ρύθμιση του άρθρου 529.........................................      226

3.11.4. Απαγόρευση προβολής νέων αιτημάτων στην έκκλητη δίκη - Απαγόρευση μεταβολής της ιστορικής βάσης της αγωγής...................................................................................................................      236

4. Συμπέρασμα...........................................................................................................................      246

Γ. Δευτερο κεφαλαιο Γ. Δεύτερο κεφάλαιο

Ι. Το αντικείμενο της μεταβίβασης κατ’ άρθρον 522 - Η έννοια του κεφαλαίου δίκης                   249

ΙΙ. Tantum devolutum quantum appelatum - Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της έφεσης ως περιορισμός          ............................................................................................................................................ 254

ΙΙΙ. Οι συντεταγμένες του μεταβιβαστικού αποτελέσματος.............................................      255

1. Προσδιορισμός του αντικειμένου της μεταβίβασης δια του αιτήματος της έφεσης και των πρόσθετων λόγων έφεσης          ......................................................................................................................................... 255

2. Καθορισμός του εύρους του ελέγχου επί του κεφαλαίου δια των λόγων έφεσης ....      260

3. Η σύγχυση μεταξύ του αντικειμένου της μεταβίβασης και των ορίων του ελέγχου στη νομολογία του Αρείου Πάγου σε σχέση προς τις ενστάσεις του εναγομένου......................................................................      266

IV. Συνοπτικά οι κύκλοι της προβληματικής του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης                269

V. Προδικαστικά ζητήματα και μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της έφεσης..................      270

1. Το πρόβλημα..........................................................................................................................      270

2. Η συνάφεια με την προβληματική της έφεσης του νικήσαντος διαδίκου....................      270

3. Η κρατούσα άποψη...............................................................................................................      272

4. Αντίκρουση της κρατούσας άποψης...................................................................................      274

4.1. Ασυμβατότητα προς το αντικείμενο της έκκλητης δίκης..........................................      274

4.2. Ασυμβατότητα μεταξύ των εννοιών του κεφαλαίου και του προδικαστικού ζητήματος          275

4.3. Η αντίθετη τελολογία των ρυθμίσεων των άρθρων 331 και 522 ..........................      279

4.4. Εξάρτηση των προϋποθέσεων του άρθρου 331 από το περιεχόμενο της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης του εφετείου.......................................................................................................................................      281

VI. Μερικώς απορριπτική απόφαση, μεταβιβαστικό αποτέλεσμα και reformatio in peius          284

1. Η μερική μόνον αναγνώριση στο ελληνικό δίκαιο της reformatio in peius.................      284

2. Αντικείμενο της μεταβίβασης επί μερικά απορριπτικής απόφασης όταν έφεση ασκεί μόνον ένας από τους διαδίκους και επίδρασή του στην εφαρμογή του 536 παρ. 2. - Οι απόψεις που έχουν υποστηριχθεί                 285

3. Τρόποι εμφάνισης της προβληματικής στην πράξη.........................................................      289

4. Αντίκρουση των θέσεων που έχουν διατυπωθεί.............................................................      293

4.1. Αντίκρουση της μειοψηφούσης θέσης περί διαίρεσης του κεφαλαίου επί μερικής απόρριψης της αγωγής        ................................................................................................................................ 293

4.2. Αντίκρουση της κρατούσας θέσης περί μερικής εξαφάνισης κατά τους λόγους έφεσης          295

4.3. Συμπέρασμα ..................................................................................................................      305

VII. Η προβληματική της ενσωμάτωσης της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου                         306

1. Καμία ενσωμάτωση μη εκκληθέντων κεφαλαίων για το ενιαίο του τίτλου εκτέλεσης                     306

2. Η περίπτωση διαφορετικής επιδίκασης από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο...............      308

VIII. Υποκειμενικά και αντικειμενικά σύνθετες δίκες..........................................................      314

1. Υποκειμενικά σύνθετες δίκες..............................................................................................      314

1.1. Έννοια και είδη της ομοδικίας - Απλή και αναγκαστική ομοδικία...........................      314

1.2. Ειδικά επί της αναγκαστικής ομοδικίας.......................................................................      319

1.3. Ειδικά επί απλής ομοδικίας...........................................................................................      332

2. Αντικειμενικά σύνθετες δίκες - Αντικειμενική και επικουρική σώρευση αγωγών ......      344

2.1. Γενικά επί της προβληματικής .....................................................................................      344

2.2. Το αντικείμενο της πολιτικής δίκης - Η έννοια της δικονομικής αξίωσης ..............      346

2.3. Εφαρμογή της διμελούς δικονομικής θεωρίας στην αντικειμενική και επικουρική σώρευση αγωγών σε σχέση προς το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της έφεσης.....................................................................      356

2.4. Ειδικότερα ζητήματα .....................................................................................................      363

2.4.1. Διάκριση κεφαλαίων-κονδυλίων............................................................................      363

2.4.2. Η προβληματική του ενιαίου ή μη της αδικοπρακτικής συμπεριφοράς...........      369

2.4.3. Αξιώσεις που αφορούν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα επί διαρκών εννόμων σχέσεων                            372

2.4.4. Πλείονες λόγοι ακυρότητας της καταγγελίας σύμβασης εργασίας ...................      373

2.4.5. Αντικειμενική σώρευση αξιώσεων από τα άρθρα 914 και 932 AK......................      378

2.4.6. Πλείονες νομικές θεμελιώσεις της αγωγής - Συρροή νομίμων βάσεων.............      391

A. Γενικά.......................................................................................................................       391

B. Η θέση της νομολογίας του Αρείου Πάγου...........................................................       395

Γ. Συσχετισμός της ρύθμισης του άρθρου 324 προς τη λειτουργία του μεταβιβαστικού αποτελέσματος               .......................................................................................................................... 400

2.4.7. Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα επί μη εξετάσεως από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ορισμένων κεφαλαίων της αγωγής.............................................................................................................................      405

Α. Γενικά.......................................................................................................................       405

Β. Επί αντικειμενικής σώρευσης αγωγών...................................................................       407

Β.1. Ορθή μη εξέταση αντικειμενικά σωρευόμενων δικονομικών αξιώσεων.....       407

Β.2. Εσφαλμένη μη εξέταση αντικειμενικά σωρευόμενων δικονομικών αξιώσεων                 410

Γ. Επί επικουρικής σώρευσης αγωγών........................................................................       414

Γ.1. Ορθή μη εξέταση της επικουρικής βάσης της αγωγής .................................       414

Γ.2. Εσφαλμένη μη εξέταση της επικουρικής βάσης της αγωγής - Εσφαλμένη μη εξέταση της κύριας αγωγικής βάσης   .................................................................................................................... 418

Δ. Ειδικά προβλήματα της επικουρικής σώρευσης αγωγών όταν το δικαστήριο αποφαίνεται τόσο επί της κύριας όσο και επί της επικουρικής βάσης...................................................................................       421

Ε. Τρόπος μεταβίβασης των πλειόνων βάσεων στο εφετείο όταν το δικαστήριο αποφαίνεται τόσο επί της κύριας όσο και επί της επικουρικής.........................................................................................       421

ΣΤ. Το πρόβλημα της αλληλεπίδρασης μεταξύ κύριας και επικουρικής βάσης όταν μια μόνον εξ αυτών μεταβιβάζεται ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου....................................................       426

ΙΧ. Ανταγωγή, κύρια παρέμβαση και προσεπίκληση.......................................................      431

1. Ανταγωγή ...............................................................................................................................      431

2. Κύρια παρέμβαση..................................................................................................................      432

3. Προσεπίκληση ......................................................................................................................      434

Χ. Αυτοτελείς ισχυρισμοί (ενστάσεις-αντενστάσεις) των διαδίκων και μεταβιβαστικό ... αποτέλεσμα της έφεσης.....................................................................................................      440

1. Η ορθή θέση κατά την οποία οι ενστάσεις δεν συγκροτούν κεφάλαιο δίκης..............      440

1.1. Επί απόφασης η οποία δέχεται καθ’ ολοκληρίαν την αγωγή και απορρίπτει τις ενστάσεις του εναγομένου        ................................................................................................................................... 442

1.2. Επί απόφασης η οποία δέχεται καθ’ ολοκληρίαν την αγωγή, παραλείποντας εσφαλμένα να εξετάσει ένσταση του εναγομένου....................................................................................................................      443

1.3. Επί απόφασης που απορρίπτει την αγωγή ως απαράδεκτη ή νόμω αβάσιμη ή λόγω μη συνδρομής των δικαιοπαραγωγικών προϋποθέσεων της αξίωσης και δεν εξετάζει τις προβληθείσες ενστάσεις                            444

1.4. Επί απόφασης που απορρίπτει την αγωγή ως νόμω αβάσιμη ή λόγω μη συνδρομής των δικαιοπαραγωγικών προϋποθέσεων της αγωγής αξίωσης αλλά παρά ταύτα απορρίπτει τις ενστάσεις που πρότεινε ο εναγόμενος   ................................................................................................................................... 445

1.5. Επί απόφασης που απορρίπτει την αγωγή κατ’ αποδοχή ένστασης του εναγομένου               446

1.6. Επί απόφασης που κάνει μερικώς δεκτή την αγωγή και κατ’ αποδοχή ένστασης του εναγομένου                        452

2. Η θέση της νομολογίας του Αρείου Πάγου ......................................................................      453

2.1. Η παραδοχή ότι κάθε ένσταση συγκροτεί κεφάλαιο δίκης και απόφασης διαφορετικό από εκείνο της αγωγής, αλλά και τυχόν άλλης προταθείσας ένστασης...........................................................................      455

2.2. Η διάκριση ανάλογα με το περιεχόμενο της εκκαλουμένης και το πρόσωπο του εκκαλούντος                              464

2.3. Η θέση της νομολογίας ως προς τις ενστάσεις που δεν εξετάσθηκαν πρωτοδίκως                   474

3. Μεταβιβαστικό αποτέλεσμα και ενστάσεις που στηρίζονται σε αγώγιμο δικαίωμα ..      475

4. Μεταβιβαστικό αποτέλεσμα και καταχρηστικές ενστάσεις ............................................      481

4.1. Η διάκριση μεταξύ γνήσιων και καταχρηστικών ενστάσεων...................................      481

4.2. Η διάκριση μεταξύ γνήσιων και καταχρηστικών ενστάσεων ως απόρροια των δικαιοπολιτικών επιλογών του ουσιαστικού νομοθέτη.........................................................................................................................      485

4.3. Δικονομικές συνέπειες της αυτοδίκαιης επενέργειας των δικαιοκωλυτικών και δικαιοφθόρων πραγματικών γεγονότων επί των οποίων θεμελιώνονται οι καταχρηστικές ενστάσεις...............................      487

4.4. Η σημασία της αυτοδίκαιης επενέργειας των δικαιοκωλυτικών και δικαιοφθόρων πραγματικών γεγονότων για τη λειτουργία του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης.................................      492

ΧΙ. Το ζήτημα της επέκτασης ή μη του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης ... και στα αναγκαία συνεχόμενα με το εκκληθέν κεφάλαια.........................................      496

1. Εισαγωγικές επισημάνσεις....................................................................................................      496

2. Οριοθέτηση της προβληματικής μόνον στις περιπτώσεις που όντως ανακύπτει πλειονότητα κεφαλαίων δίκης         ......................................................................................................................................... 499

3. Η ερμηνευτική προσπέλαση της έννοιας της αναγκαίας συνοχής ................................      501

3.1. Εισαγωγικά......................................................................................................................      501

3.2. Σχέση προδικαστικότητας - σχέση κύριου προς παρεπόμενο................................      502

3.3. Ταυτότητα ιστορικής αιτίας, βιοτικού συμβάντος εν ευρεία εννοία και περιπτώσεις κοινής προδικαστικότητας  ................................................................................................................................... 504

3.4. Αναγκαία συνοχή και δεσμός δικονομικής εξάρτησης.............................................      517

4. Η θεμελίωση της αυτόματης συμπροσβολής των αναγκαία συνεχόμενων κεφαλαίων στη νομολογία                        519

5. Η θεμελίωση της αυτόματης συμπροσβολής των αναγκαία συνεχόμενων κεφαλαίων στη θεωρία                              522

6. Αντίκρουση της νομολογιακής και θεωρητικής θεμελίωσης της αυτόματης συμπροσβολής των αναγκαία συνεχόμενων κεφαλαίων ............................................................................................................................      524

ΧΙΙ. Διαδικαστικές προϋποθέσεις της δίκης και μεταβιβαστικό αποτέλεσμα............      532

ΧIΙΙ. Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της έφεσης όταν προσβάλλεται απόφαση ... περί παραπομπής κατ’ άρθρον 46...............................................................................      538

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ................................................................................................................................      545

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία......................................................................................................      545

Ελληνική βιβλιογραφία.............................................................................................................      549

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΒΑΣΙΚΩΝ ΛΗΜΜΑΤΩΝ............................................................................................      555