Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ είναι μία από τις θεμελιώδεις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής και κατ` επέκταση της ορθοδόξου Εκκλησίας. Πολλοί είναι οι ορθοί ορισμοί, καθώς και πολλοί είναι οι εσφαλμένοι. Ας ορίσουμε κατ` αρχήν τι δεν είναι η μετάνοια.
Μετάνοια δεν είναι το σοκ, ο φόβος. Μέσα σ` αυτήν την ψυχολογική διάσταση ο άνθρωπος μετανοεί, ζητεί συγγνώμη από τον Θεό, επικαλείται το θείον έλεος και, ευθύς μόλις περάσει το αρνητικό αυτό συναίσθημα, επανέρχεται στην προηγούμενη βιοτή του. Σαν τον ναυτικό εκείνον που μέσα στην τρικυμία επιζητεί τη βοήθεια του Θεού, αλλά, μόλις περάσει ο φόβος και το σοκ της στιγμής, ξεχνά αυτά που έζησε προηγουμένως και ξαναρχίζει να βλασφημάει και να ασεβεί. Δεν ήταν, λοιπόν, η συνειδητή μετάνοια που τον έκανε να ζητήσει τη θεία βοήθεια αλλά ο φόβος ενός φυσικού γεγονότος. [...]
Τι είναι λοιπόν η μετάνοια; Η απάντηση είναι απλή όσο και ξεκάθαρη. Η αλλαγή τρόπου ζωής· ν` αλλάξουμε κατεύθυνση και να βαδίσουμε ακριβώς την αντίθετη απ` ό,τι μέχρι τώρα ακολουθούσαμε· είναι μία μεταβολή συνειδητή, υπαρξιακή, οντολογική. [...]