Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος γεννήθηκε στη Νίσιβη, πόλη της Μεσοποταμίας, από φτωχούς γονείς το 306. Ο ίδιος ομολογεί για τους προγόνους του ότι είναι "μαρτύρων συγγενής", καθώς κατά την περίοδο των διωγμών, επί Διοκλητιανού, μαρτύρησαν για τον Χριστό και θεωρεί αυτό το γεγονός ως οικογενειακή παρακαταθήκη, για ν` ακολουθήσει τα ιερά ίχνη τους. Ο όσιος είναι σύγχρονος του Μεγ. Βασιλείου, των αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Γρηγορίου Νύσσης και άλλων Πατέρων της Εκκλησίας. Τις πρώτες πληροφορίες για τον βίο του αντλούμε αρχικά από τα προσωπικά κείμενά του που ο ίδιος έγραψε. Συγκεκριμένα ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης καρπώθηκε πληροφορίες από τους λόγους του οσίου λέγοντας ότι για τον βίο του "όσα λέμε δεν τα γνωρίζουμε από άλλους, αλλά τα μάθαμε από όσα ο ίδιος ο άγιος άφησε διάσπαρτα μέσα στις ομιλίες του". [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)