Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας: Η γλώσσα του σχολείου
Θ' Πανελλήνιο Συνέδριο: Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Δελμούζο
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια κειμένου: Τσολάκης, Χρίστος Λ., 1935-2012
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-6882-50-0
Ιανός, Θεσσαλονίκη, 3/2012
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 16.70 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 536 σελ.
Περιγραφή

Η παιδεία είναι ένα από τα πιο σπουδαία μέσα για την ατομική και τη συνολική προκοπή.
Σκοπός της να υπηρετήση και να κάμη καλύτερη τη ζωή του ανθρώπου.
Γίνεται καλύτερη η ζωή του ανθρώπου, όσο περισσότερο δουλεύεται η ψυχή του και όσο βαθύτερα ποτίζεται με την αγάπη και την καλοσύνη. Καλύτερη στο βάθος θα ειπή πιο καλλιεργημένη, πιο ηθική και πιο ελεύθερη.
Η ψυχική όμως καλλιέργεια και η ελευθερία δεν έρχονται έτοιμα απ` έξω, παρά είναι καρπός που ωριμάζει μέσα μας ολοένα και περισσότερο με αδιάκοπη ατομική προσπάθεια. Με προσπάθεια και δοκιμασία λυτρώνεται με τον καιρό το άτομο από το βάρος της ύλης και υψώνεται σκαλί το σκαλί προς τον ελεύθερο άνθρωπο.
Στο ιδανικό αυτό μπορεί να πλησιάση άλλος λιγώτερο και άλλος περισσότερο ανάλογα με τη δύναμή του. Και θα το πλησιάζη πάντα με τη δική του ιδιότυπη μορφή, τη μορφή που πηγάζει και ορίζεται από τα διαλεχτά και γόνιμα στοιχεία που κλείνει μέσα του. Όσο περισσότερο δουλεύει ο καθένας τα στοιχεία του αυτά, τόσο πιο πολύ υψώνεται στο ιδανικό εγώ του.
Ο άνθρωπος όμως δε ζη μόνος του, με τον εαυτό του και για τον εαυτό του, παρά ζη πάντα και παντού ομαδική ζωή. Η μεγαλύτερη πραγματική και αξεδιάλυτη ομάδα σήμερα είναι η εθνική. Τα μέλη της έχουν πολλά στοιχεία τα ίδια μεταξύ τους, κι αυτά τους ορίζουν μία ξεχωριστή ψυχολογία και ιδιοσυγκρασία, την εθνική τους φυσιογνωμία. Με τα στοιχεία αυτά είναι ζυμωμένη όλη η ύπαρξη του ατόμου έτσι, που μονάχα μέσα στην εθνική του ομάδα μπορεί ν` αναπτύξη εντατικά, να ζήση ολόκληρο τον εαυτό του. Εδώ του ανοίγεται ο αληθινός δρόμος για το ιδανικό του εγώ.
[...]
Τέτοια προσπάθεια κάνει καλύτερη γενικά την ανθρώπινη ζωή και τον πολιτισμό της, υψώνει ολόκληρη την ανθρωπότητα προς τον καθολικό ανθρωπισμό. Γιατί η ανθρωπότητα δεν είναι τίποτ` άλλο παρά το σύνολο από τις διάφορες εθνικές ομάδες, και μονάχα στους εθνικούς πολιτισμούς μπορεί να πάρουν σάρκα οι πιο υψηλές ανθρωπιστικές αξίες. Έτσι σήμερα για τον καθολικό ανθρωπισμό ένας μονάχα δρόμος ανοίγεται: ελεύθερο το κάθε έθνος να καλλιεργή τη δική του φυσιογνωμία για τον ιδανικό της τύπο, και μέσα στο έθνος ελεύθερο το κάθε μέλος του να φροντίζη όσο γίνεται πιο εντατικά τη δική του μορφή.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
'Αλέξανδρος Δελμούζος - Ο δάσκαλος των δασκάλων'
ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ - ΕΙΣΑΓΩΠΚΑ
Χρίστος Λ. Τσολάκης
Πρόσκληση - πρόγραμμα
Θ' ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ. ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΑ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΕΛΜΟΥΖΟΥ Επιμέλεια - επιλογή: Χρίστος Λ. Τσολάκης
Ο Δελμούζος σήμερα
Αλέξης Δημαράς
Ο Δελμούζος και το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Νίκος Π. Τερζής
Το παρθεναγωγείο του Βόλου και η δίκη του Ναυπλίου
Χρήσιμα σχόλια σε κρίσιμα γεγονότα
Χαράλαμπος Χαρίτος
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
'Η γλώσσα του σχολείου'
Η γλώσσα και τα υπονοούμενα των προγραμμάτων σπουδών
Κώστας Δ. Ντίνας
Μια δημιουργική προσέγγιση της διδακτικής ενότητας 'βιογραφικά είδη' (Έκφραση - Έκθεση Β' Λυκείου)
Χριστίνα Κούρφαλη
Δοκιμές ρόλων στη νεοελληνική γλώσσα και στην ιστορία: Μια πρόταση για το γυμνάσιο
Μιχάλης Γ. Μπακογιάννης, Κοσμάς Τουλούμης
Έκφραση - έκθεση της Γ' λυκείου
'Ο Δίκαιος λόγος και ο άδικος λόγος'
Αντώνης Μπιτσιάνης
Γλωσσικές και άλλες δραστηριότητες των μαθητών μου στο Γυμνάσιο Μηλιάς με αφετηρία τα βιβλία γλωσσικής διδασκαλίας του Γυμνασίου
Ευαγγελία Κανάλη
Αίθουσες Γλωσσών στην Κυπριακή Εκπαίδευση
Μαρία Οικονομίδη, Μαρία Συμεωνίδου, Ανδρούλα Καφά-Κουρή, Βαλεντίνα Δημητριάδου-Σαλτέ, Άγγελος Χρυσοστόμου
Διδασκαλία της γλώσσας με τη χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τηλεδιάσκεψης
Πανταζής Μητελούδης, Γιάννης Παπαθανασίου
'Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ'
Αναστάσιος Μοσχόπουλος, Πέτρος Στοΐδης
Η Διδακτική της γλώσσας στα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο εξωτερικό: συγκριτική μελέτη
Σμαράγδα Παπαδοπούλου
Από το σχολείο στην πανεπιστημιακή κοινότητα: πλαίσια γλωσσικής χρήσης και πολυγραμματισμών
Τριανταφυλλιά Κωστούλη
Κριτικές παρατηρήσεις στο νέο βιβλίο του γλωσσικού μαθήματος της Α' τάξης του Δημοτικού Σχολείου
Αθανάσιος Αϊδίνης, Γεώργιος Γρόλλιος
Κριτικές παρατηρήσεις στο εγχειρίδιο του γλωσσικού μαθήματος της τρίτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου
Αθανάσιος Αϊδίνης, Γεώργιος Γρόλλιος
Διαβάζοντας και γράφοντας ποικίλα είδη κειμένων στην πρώτη Δημοτικού
Αιμιλία Κέκια
Τα νέα σχολικά εγχειρίδια των Φυσικών Επιστημών Ε' και Στ' τάξης του Δημοτικού Σχολείου: Μια κριτική θεώρηση
Παναγιώτης Κουμαράς
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
'...και άλλες γλώσσες'
'Η γλώσσα της εικόνας'
Ελένη Αρβελέρ
'Η γλώσσα των άστρων'
Γιώργος Γραμματικάκης
'Οι γλώσσες της θεατρικής σιωπής'
Κώστας Γεωργουσόπουλος
Παρατηρήσεις για τη γλώσσα στη νεοελληνική ποίηση
Κώστας Μπαλάσκας
Η γλώσσα της Αγίας Γραφής
Ιωάννης Δ. Καραβιδόπουλος
Γλώσσα και ιδεολογία στον αστικό κώδικα - το παράδειγμα του οικογενειακού δικαίου
Έφη Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη
Η γλώσσα της πολιτικής και η πολιτική λειτουργία της γλώσσας στον Αριστοτέλη
Πηνελόπη Τζιώκα-Ευαγγέλου
Από τη γλώσσα της εκκλησίας στη γλώσσα του λαού
Νίκος Ναχόπουλος
Η γλώσσα των ρεμπέτικων
Πάνος Σαββόπουλος
Η ποιητική διάσταση του ελληνικού θεάτρου σκιών
Μιχάλης Χατζάκης