Το έργο του Ζαν Κοκτώ έχει εύστοχα παρομοιαστεί με μια ελληνική προτομή ραγισμένη από την αγωνία: `Ποιήματα, δοκίμια, μυθιστορήματα, θέατρο, όλο το έργο ραγίζει και ανάμεσα στις ρωγμές αφήνει να φανερωθεί η αγωνία`, γράφει ο Ζαν Ζενέ. Πράγματι, όλη η πορεία της ζωής και του έργου του Κοκτώ, την οποία ανασυγκροτεί επισταμένα το βιβλίο αυτό, είναι ένα είδος `ταξιδιού της μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα`: (αυτο)σκοπός του είναι διαμέσου αυτών των ρωγμών-πληγών να ρίξει άπλετο φως μέσα στις χίλιες και μία νύχτες της ψυχής του, και μεσ` από τα σκοτάδια που τον κατοικούν να προσεγγίσει τον Θεό, αφού, όπως λέει, ο άνθρωπος πλάστηκε κατ` εικόνα και καθ` ομοίωσή Του. Γνωρίζοντας τον εαυτό του γνωρίζει τον Θεό.
Αυτό που χαρακτηρίζει τον Ζαν Κοκτώ και δυσκολεύει την κατηγοριοποίησή του είναι ότι ασχολήθηκε εξίσου λαμπρά με τη λογοτεχνία, τη δοκιμιογραφία, την ποίηση, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη σκηνογραφία, τη λιθογραφία, την αγγειοπλαστική... δημιουργώντας μια εξαιρετικά προσωπική αισθητική. Αποτελεί έτσι ένα μοναδικό φαινόμενο για τη λογοτεχνική και καλλιτεχνική ιστορία του 20ού αιώνα, έναν πολύτροπο ποιητή, ή, όπως εύστοχα τον χαρακτηρίζει ο Μάνος Χατζιδάκις, `έναν διαβολικό ακροβάτη της τέχνης`, για τον οποίο η ποίηση είναι ενιαία και απλώς εκφράζεται ποικιλοτρόπως.
Η ανά χείρας εμπεριστατωμένη προσέγγιση του Ζαν Κοκτώ, από τρεις διαφορετικές σκοπιές -βιογραφική, κριτική και συγκριτική (Νίτσε, Ραντιγκέ, Κολέτ και Τενεσή Ουίλιαμς)- αποδεικνύει ότι είναι ένας ποιητής βαθυστόχαστος. Η ιδιαίτερη σχέση του Κοκτώ με την Ελλάδα, περισσότερο ως `ιδέα` που μας κατέχει παρά ως τόπο, επισημαίνεται σε μια ξεχωριστή θεματική ενότητα του αφιερώματος.
Η πολυσυζητημένη ελληνικότητα του Κοκτώ, κατά έναν παράδοξο τρόπο, φαίνεται να έγκειται στο γεγονός ότι υπήρξε περισσότερο Έλληνας από τους Έλληνες, `ένας φανατικός Έλλην`, όπως θα έλεγε πάλι ο Μάνος Χατζιδάκις, αφού κατάφερε με τη διασκευή των ελληνικών μύθων να πετύχει και να τονίσει αυτό για το οποίο οι μύθοι ήταν προορισμένοι: την αυτογνωσία του ανθρώπου. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Κοκτώ συμφιλίωσε τη θεωρία με την πράξη, αρετή άλλωστε βαθύτατα ελληνική.
Κάθε θεματική ενότητα του αφιερώματος διανθίζεται με σχετικά αποσπάσματα έργων του Κοκτώ ανέκδοτων στην Ελλάδα, καθώς και με σπάνιο εικονογραφικό υλικό, ένα τμήμα του οποίου προέρχεται από ιδιωτικές συλλογές. Στην πραγματοποίηση του αφιερώματος συνέβαλαν ειδικοί μελετητές της ζωής και του έργου του Κοκτώ -Έλληνες και Γάλλοι- οι οποίοι έγραψαν ή διαμόρφωσαν τις εισηγήσεις τους ειδικά για την παρούσα έκδοση, απευθυνόμενοι στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.
Ο ίδιος ο Κοκτώ, στην ποιητική του διαθήκη Ρέκβιεμ (1962), γράφει: `Θα ήταν δίκαιο να με εξηγήσουν αφού πρώτα με έχουν παρεξηγήσει`. Το αφιέρωμα τούτο, τριάντα πέντε σχεδόν χρόνια μετά το θάνατο του ποιητή, ευελπιστεί να συμβάλει στην απόδοση αυτής της δικαιοσύνης στην Ελλάδα, που, όπως έλεγε ο ίδιος, `αποτελούσε τη ζωηρότερη αισθητική χαρά της ζωής του`.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]