«Ελληνικό ορόσημο»: Μέσα στη μακρά, πολυστέναχτη, ζοφερή περίοδο της δουλείας των Ελλήνων στους Τούρκους και στους Βενετούς ή τους Άγγλους, τώρα που στρέφουμε το βλέμμα του πνεύματός μας στο παρελθόν, για να λάβουμε από αυτό του βίου διδαχές, ένα και μόνο γιγάντιο ανάστημα υψώνεται, - ανάστημα που εβάστασε, διερμήνευσε δημιουργικά για όλους τους λαούς της οικουμένης και κράτησε ψηλά την τιμή της Ελλάδας: ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο Γκρέκο.
Μοχλός μοναδικός που με το ιδιότυπο, συγκλονιστικά προσωπικό έργο του, άλλαξε αποφασιστικά τον προσανατολισμό της ζωγραφικής Τέχνης στην Ευρώπη, έφερε το ενοραματικό ρίγος της βυζαντινής Ανατολής μέσα στην θριαμβεύουσα Αναγέννηση και δίδαξε σε όλους πως υπάρχει άλλος τρόπος, της ανατολικής έκφρασης, να βλέπουμε τον κόσμο και να αποτυπώνουμε την θρησκεύουσα ψυχή του.
Αυτός ο περήφανος Κρητικός στέκεται για τους αιώνες αξεπέραστο ελληνικό ορόσημο στην πορεία της ζωγραφικής Τέχνης και με το τάλαντό του το πνευματοκίνητο υπερβαίνει την μαστοριά και μας αποκαλύπτει τις μυστικές πνευματικές διαδικασίες της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης εν πορεία προς την αιωνιότητα.
Της ελληνικής αιωνιότητας πνευματικός εκφραστής ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και της σύγχρονης τέχνης πρόδρομος, δικαιούται φέτος, 450 χρόνια από την γέννησή του, να τοποθετηθεί μέσα στην ιδεατή Πινακοθήκη των Μεγάλων Μορφών του Νέου Ελληνισμού σε θέση περίοπτη. Παραδοσιακά βυζαντινός, ριζοσπαστικά μοντέρνος, μοναδικά προσωπικός, ο Γκρέκο καθόρισε πως στέκεται πνευματικά μέσα στην Ευρώπη η Νέα Ελλάδα.
[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]