Με ιδιαίτερη χαρά φιλοξενούμε στη σειρά `Διοίκηση και Κοινωνία` των εκδόσεων Σάκκουλα το όχι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά προδρομικό για την εποχή του έργο του κορυφαίου Έλληνα Οικονομολόγου, πρώην Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και πρώην Πρωθυπουργού Ξενοφώντα Ζολώτα.
Το γεγονός ότι ο ίδιος ο συγγραφέας έχει εγχειρίσει στον γράφοντα (το παρόν) το παλαιό αυτό έργο του, δεχόμενος την επανέκδοσή του, αλλά post mortem, δείχνει όχι μόνο την από μέρους του μη απάρνηση των ιδεών του της εποχής εκείνης, αλλ` ίσως και τη διαίσθηση της ενδεχόμενης σημασίας τους στο μέλλον.
Ο σχεδιασμός αυτής της έκδοσης είχε ξεκινήσει προτού ξεσπάσει η παρούσα οικονομική κρίση. Ως γνωστόν η έξοδος από αυτήν αναζητείται urbi et orbi από τους πλέον σώφρονες πολιτικούς και διανοούμενους με τη σύνθεση και εφαρμογή κραμάτων πολιτικής, τα οποία -χωρίς να μειώνουν την ελευθερία της οικονομικής δράσης- επιδιώκουν να αποκαταστήσουν τον εγγυητικό και ρυθμιστικό ρόλο του κράτους και των δημοσίων αρχών, ώστε να προσεγγίζεται κατά το δυνατόν η δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία. Πρόκειται για επιδιώξεις και προβληματισμούς που ήδη απαντούν στο προδρομικό βιβλίο του Ξενοφώντα Ζολώτα, όπως αναφέρει εύστοχα στο εισαγωγικό του σημείωμα στο παρόν έργο ο καθηγητής Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, ο οποίος έχει ήδη διερευνήσει και αποτυπώσει την οικονομική σκέψη και πρακτική του Ζολώτα σε άλλο έργο του (`Ο Ξενοφών Ζολώτας και η ελληνική οικονομία`, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα 2008).
`Το μόνο που διδάσκει η ιστορία είναι ότι δεν διδάσκει απολύτως τίποτα η ιστορία`, αποφαινόταν σε έναν από τους συλλογισμούς του ο Έγελος. Ίσως γιατί οι άνθρωποι δεν εξάγουν τα αναγκαία συμπεράσματα, είτε γιατί οι συνθήκες διαρκώς μεταβάλλονται κι εκείνοι που γνώριζαν τις παλιές και δοκιμασμένες λύσεις δεν είναι πια σε θέση να τις εφαρμόσουν στα νέα προβλήματα.
Όμως κάποιες ιδέες και έννοιες μπορούν να διεκδικήσουν διαρκέστερη αξία και ισχύ. Ίσως γιατί οι άνθρωποι και οι λαοί, τα κοινωνικά συστήματα γενικότερα, δεν θα πάψουν όχι μόνο να δοκιμάζονται από τα προβλήματα και τις ατέλειες της λειτουργίας τους, αλλά και να σχεδιάζουν έλλογες λύσεις, ικανές να συνδυάσουν τα αγαθά και τις αξίες της ισότητας και της ελευθερίας, του αυτοκαθορισμού και της δικαιοσύνης.
Υπό την έννοια αυτή, οι προβληματισμοί και οι σκέψεις, οι λύσεις στα δημόσια προβλήματα που σχεδίασε και οραματιζόταν ο Ξενοφώντας Ζολώτας στα 1944 έχουν μιαν όχι μόνο `ιστορική` αλλά και παραδειγματική αξία.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]