Ένας καπετάνιος και τα όνειρά του.

Να! Εδώ είναι το νησί. Η Μήλος. Εδώ ακριβώς που βρίσκεται το δάχτυλο του Μανούσου, πάνω στο χάρτη.
Τόσα νησιά στο πέλαγος, στα βόρεια της Κρήτης. Μα ο Μανούσος λαχταρά για τη Μήλο. Είναι η πατρίδα του. Τη βαστά με το δάχτυλο πάνω στο χάρτη και δεν είναι σαν να αγγίζει ένα χαρτί.
Ένα χαρτί; Σαν να χαϊδεύει τα βουνά της είναι. Τα χωράφια. Τους αμπελώνες. Τα σπιτάκια. Τις ακρογιαλιές της, κι ακόμα και τη βρυσούλα της γειτονιάς του όπου έρχονται οι νοικοκυρές και γεμίζουν τις στάμνες τους νερό.
Και το λιμανάκι; Τι αστείο που φαίνεται στο χάρτη έτσι μικρούτσικο, σαν ένα έψιλον! Εδώ! Στο λιμανάκι αυτό, εδώ θα ρίξει άγκυρα το καΐκι που θα πάρει το Μανούσο. Θα τον φέρει στον Πειραιά, στο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας.
Από κει θα μπαρκάρει στο `Μάουντ Μυρτώ`, το φορτηγό.
Οκτώμισι χιλιάδων τόνων είναι το `Μάουντ Μυρτώ`, με εκατό τριάντα μέτρα μήκος και δέκα πέντε πλάτος. Τέτοιο καράβι! Κι αυτό θα είναι το καράβι του. Μ` αυτό θα ταξιδέψει στα πέρατα της γης και θα δει τα περίεργα του κόσμου. Και σαν γυρίσει πίσω στη Μήλο, θα είναι καπετάνιος. Ω! Θα έχει χρήματα πολλά τότε, σαν θα γυρίσει. Και θα φτιάξει μια λεωφόρο στο νησί, με δέντρα στις άκρες για πεζούς, με άσφαλτο στη μέση για τ` αυτοκίνητα και τα κάρα. Και θα στήσει κι έναν αστυνόμο, ντυμένο στα κάτασπρα, να κουνά τα χέρια του πότε πάνω ψηλά, πότε στα πλάγια, όπως ακριβώς έχουν οι μεγαλουπόλεις, όπως ακριβώς τα δείχνει ο κινηματογράφος.
Θα γίνει ναυτικός ο Μανούσος. Καπετάνιος θα γίνει. Κι όχι να πεις, καπετάνιος αν τα φέρει ο Θεός δεξιά. Όχι, τέλειωσαν όλα. Έτοιμα τα χαρτιά, έτοιμη η βαλίτσα του. Τα πάντα έτοιμα. Φεύγει ο Μανούσος αύριο την αυγή. Βίρα... τις άγκυρες!
Και τι άλλο να πάρει από την καμαρούλα του;
Κοίταξε γύρω. Σήκωσε μάλιστα και το φιτίλι της λάμπας, για να δει καλύτερα.
Α, να! Το χάρτη να πάρει μαζί του. Μα όχι. Το `Μάουντ Μυρτώ` θα έχει καν και καν χάρτες, με όλα τα μέρη της γης, με όλες τις λεπτομέρειες, ακόμα και με όλους τους ανέμους, αυτούς που φυσούν στην κάθε θάλασσα, στον κάθε τόπο. Τίποτα άλλο δεν θα έπαιρνε από την κάμαρά του.
-Τίποτ` άλλο! Ακούς εσύ, Αραπάκο; φώναξε ο Μανούσος στο σκυλάκι του, σκύβοντας και κουνώντας το δάχτυλο.
Ο Αραπάκος στάθηκε αμέσως σούζα, κουνούσε και την ουρά του. Εν τάξει. Γαβαγάβ!...
Έκλεισε. Κι άνοιξε σιγά - σιγά η πόρτα της καμαρούλας.
Ο Μανούσος, χωρίς να γυρίσει το κεφάλι, ένιωσε πως ήταν η μητέρα του. Άνοιγε τις πόρτες πάντα πολύ σιγά, μιλούσε σιγανά, περπατούσε ελαφρά, `σαν πνοή` έλεγε ο πατέρας. Ο Μανούσος στεκόταν όρθιος ακόμα, η βαλίτσα στα χέρια του. Έριξε κρυφή ματιά προς το μέρος της μάνας. Τα μάτια της, κατακόκκινα. Δακρυσμένα πάλι.
Τον έπιασε θυμός.
Τι είχε τέλος πάντων αυτή η μητέρα του κι έκλαιγε, όλο έκλαιγε;
Επειδή θα έφευγε ο γιος της; Επειδή θα ταξίδευε; Μα για να γίνει καπετάνιος, για να στέλνει χρήματα στο σπίτι, για καλό θα έφευγε. Τι δουλειά θα έκανε, αν έμενε στη Μήλο; Να πήγαινε εργάτης στα λατομεία του νησιού; Καλύτερα στη θάλασσα. Και με τον καιρό θα γινόταν καπετάνιος.
Γιατί έκλαιγε λοιπόν η μάνα του; [...]