Η Ψυχολογία Συριανού συζύγου είναι ένα από τα διηγήματα της τελευταίας φάσης του ροϊδικού έργου και αποτελεί ταυτόχρονα ένα δείγμα του ανατρεπτικά ειρωνικού ύφους του Ροΐδη με δόσεις σάτιρας για τα λογοτεχνικά δεδομένα της Ελλάδας και όχι μόνο. Ένας ορκισμένος εργένης ερωτεύεται παράφορα μια νέα και, για να μπορέσει να απαλλαγεί από την «κατάστασιν ερωτευμένου», κάνει το προφανές... την παντρεύεται. Όσο περνάει ο καιρός, διαπιστώνει ότι ο έρωτας, αντί να κοπάσει, έχει φουντώσει... Και τότε αρχίζει το προσωπικό του παραλήρημα και οι εφιαλτικές νύχτες του, στοιχειωμένες από υποψήφιους εραστές, εκνευριστικές χοροεσπερίδες και προκλητική κοκέτικη συμπεριφορά της γυναίκας του. Ο ήρωας θα βρει τη λύση και θα μπορέσει να καταλαγιάσει τον πυρετό του καταφεύγοντας στο λυτρωτικό `κινίνο`...

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]