Ο εγκέφαλος είναι ένας εξελικτικός θρίαμβος της νευρωνικής μηχανικής. Η ικανότητά του να αναζητά τη γνώση και να σχηματίζει γενικές έννοιες είναι απεριόριστη. Στην παρούσα καινοτόμο μελέτη ο Σεμίρ Ζέκι διερευνά τους τρομερά εκλεπτυσμένους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για να αναλύει τα προϊόντα του σε δημιουργικά πεδία, και ανακαλύπτει αν το πολύπλοκο αυτό σύστημα προσφέρει διαφορετικές απαντήσεις στην επίλυση προβλημάτων σε ανόμοιους τομείς.

"Το Μεγαλείο και η Δυστυχία του Εγκεφάλου", τίτλος που προέρχεται από μυθιστόρημα του Μπαλζάκ με παρόμοιο τίτλο, αναδιφά τις καθοριστικές λειτουργίες του εγκεφάλου για τη απόκτηση γνώσεων και τη δημιουργία εννοιών για τον κόσμο. Ενώ οι λειτουργίες αυτές έχουν τεκμηριωθεί λεπτομερέστερα στους παραδοσιακούς τομείς της νευροβιολογίας -φυσιολογία, ανατομία, βιοχημεία, φαρμακολογία, μαθηματικά και επιστήμη των υπολογιστών, για να μην αναφέρω πολλούς- ο Ζέκι πηγαίνει πέρα από τομείς αυτούς για να εξετάσει επιστημονικά τα προϊόντα του εγκεφάλου στη λογοτεχνία, τη μουσική, την τέχνη και σε άλλα πεδία. Με τη μελέτη των πεδίων αυτών, ο Ζέκι αποδεικνύει ότι είναι δυνατόν να βγάλουμε σημαντικά συμπεράσματα για τη λειτουργία του εγκεφάλου και τις συνηθισμένες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε αυτόν. Εξετάζει, επίσης, το βαρύ τίμημα που πρέπει να πληρωθεί σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη ευτυχία, τίμημα που συνοδεύει την εξαιρετική ικανότητα του εγκεφάλου και δείχνει με ποιον τρόπο η δυστυχία είναι δυνατόν, τελικά, να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, λόγω του στενού δεσμού της με τη δημιουργικότητα.