Η Ελλάδα συμμετείχε στην 9η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής-Μπιενάλε Βενετίας με τέσσερα εργαστήρια, που πραγματοποιήθηκαν γύρω από τέσσερις επιλεγμένους τόπους, και κάποια σύνοψη των εργαστηρίων αυτών, που παρουσιάστηκε υπό μορφή έκθεσης και καταλόγου.
Η έκθεση με τον γενικό τίτλο "Παραδείγματα" που αναπτύχθηκε στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας παρουσίαζε λοιπόν τα αποτελέσματα των συλλογικών διεπιστημονικών αυτών εργαστηρίων που διοργανώθηκαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 2004, από την ομάδα εργασίας που επιμελήθηκε την ελληνική συμμετοχή και αποτελείται από τους Αριστείδη Αντονά, Ζάφο Ξαγοράρη, Χαρίκλεια Χάρη, Φίλιππο Ωραιόπουλο.
Η ελληνική συμμετοχή στην 9η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας δεν επικεντρώθηκε σε αξιολόγηση και παρουσίαση μεμονωμένων έργων ή μελετών αλλά στην διαδικασία παραγωγής ενός συλλογικού "έργου εν εξελίξει" το οποίο απαρτιζόταν από επιμέρους μελέτες, προτάσεις, θεωρητικές αναζητήσεις και προσωποποιημένους λόγους (discourses).
Γύρω από τα τέσσερα σημεία συνάντησης έκλεισε ο πρώτος κύκλος κατάθεσης προτάσεων εισηγήσεων και ομιλιών σχετικών με τις θεματικές που διάνοιγαν τα ίδια τα σημεία συνάντησης.
Τα τέσσερα σημεία επελέγησαν παραδειγματικά, μεταξύ άλλων. Έχουν κοινά χαρακτηριστικά: είναι τόποι "ασήμαντοι", "ερειπωμένοι", σιωπηλοί. Η προσπάθεια προσήλωσης στα τέσσερα συγκεκριμένα σημεία συνάντησης ζητούσε ωστόσο κάποια διεύρυνση του πεδίου της έρευνας. Η διεύρυνση του πεδίου ας εννοείται εδώ και κυριολεκτικά: πραγματοποιήθηκαν διερευνητικές κινήσεις γύρω από τα σημεία συνάντησης με πούλμαν, πλοιάρια, αυτοκίνητα ή με τα πόδια στην ακτίνα των σημείων συνάντησης και σε προεπιλεγμένες διαδρομές.
Λόγοι και έργα των συμμετεχόντων κατατέθηκαν σε τόπους που παραχωρήθηκαν από τους συνεργαζόμενους φορείς: η Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ), το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας, το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (ΚΑΜ).
Εξήντα οκτώ ερευνητές, αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, πολεοδόμοι, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, φιλόσοφοι, σκηνοθέτες παρουσίασαν μελέτες και προτάσεις, συμμετέχοντας στις συζητήσεις που αφορούσαν τον εκάστοτε τόπο και τη θεματική του.
[...] Η παρουσίαση των "Παραδειγμάτων" στο Μουσείο Μπενάκη κλείνει με την ημερίδα-συζήτηση "Πολλαπλοί Λόγοι και Παραδείγματα Αρχιτεκτονικής", που διοργανώνεται στον χώρο της έκθεσης, διαμορφωμένο έτσι, ώστε να παραλαμβάνει τη δυναμική ενός ανοικτού φόρουμ.
Η ημερίδα-συζήτηση στρέφει το ενδιαφέρον της στις δυνατότητες προσέγγισης και διαχείρισης της αρχιτεκτονικής με τον λόγο και στην σχέση της αρχιτεκτονικής με την τέχνη, την επιστήμη και την τεχνολογία. Επιχειρείται λοιπόν επαναστοχασμός γύρω από τα κεντρικά θέματα που βρίσκονται πίσω από την στρατηγική των "παραδειγμάτων": η κριτική εποπτεία του αρχιτεκτονικού γίγνεσθαι σήμερα, η συμβολή του σύγχρονου θεωρητικού λόγου, της τέχνης, της επιστήμης, αλλά και οι σύγχρονες κοινωνικές και πολιτικές εκδοχές τους, είναι θέματα που φαίνεται να διαμορφώνουν νέους όρους για την "αρχιτεκτονική" και την "πόλη" σήμερα.
Τάκης Γεωργακόπουλος, πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων, Θανάσης Παππάς, γενικός γραμματέας Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων.
