Το βιβλίο αποτελεί μια επιλογή δεκατεσσάρων επιστημονικών ανακοινώσεων που παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο "Νίκος Καζαντζάκης 2007: Πενήντα χρόνια μετά" (Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο & Ρέθυμνο, 18-21 Μαΐου 2007). Στόχος του Συνεδρίου ήταν να διαγραφεί η τοποθέτηση της σύγχρονης επιστημονικής κοινότητας απέναντι στο έργο του Καζαντζάκη, ενός συγγραφέα που εξακολουθεί, όπως φαίνεται και από τα συμπεριλαμβανόμενα μελετήματα, να αποτελεί "σημείον αντιλεγόμενον". Είναι χαρακτηριστικό ότι για το magnum opus του Καζαντζάκη, την Οδύσεια, υπάρχουν περιορισμένης μάλλον έκτασης συζητήσεις σε δύο μόνο εργασίες. Το ίδιο συμβαίνει και με την Ασκητική. Από τις δεκατέσσερεις εργασίες οχτώ αναφέρονται στα μυθιστορήματα (Φιλιππίδης, Καψωμένος, Παπανικολάου, Πασχάλης, Τζιόβας, Παπαρούση, Παπαχριστόπουλος, Καστρινάκη). Τα μυθιστορήματα του Καζαντζάκη υπήρξαν τα πλέον προσφιλή στο αναγνωστικό κοινό κείμενά του, αλλά, όπως για μια ακόμα φορά αποδεικνύει και αυτό το Συνέδριο, το προσφιλές επίσης αντικείμενο των κριτικών. Μια σειρά από μελετήματα αναφέρονται στα άλλα λογοτεχνικά είδη της καζαντζακικής παραγωγής (Πουργούρης Κεχαγιόγλου, Γλυτζουρής, Μήνη). Μια τελευταία κατηγορία εργασιών είναι εκείνη η οποία περιλαμβάνει μελετήματα που στρέφονται στο πώς οι άλλοι είδαν τον Καζαντζάκη ως άνθρωπο και ως συγγραφέα (Φαρίνου, Δημηρούλης).
Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
- Αγγέλα Καστρινάκη: "Ο Καζαντζάκης Γνωστικός"
- Δημήτρης Δημηρούλης: "Ο Νίκος Καζαντζάκης και η Γενιά του `30. Τα ίχνη της απουσίας"
- Γιώργος Κεχαγιόγλου: "Μερικές παρατηρήσεις και σκέψεις με αφορμή τη μεσοασιατική και απωανατολική γραμματειακή διάσταση στον Ν. Καζαντζάκη"
- Δημήτρης Τζιόβας: "Ο πειρασμός του αρχάγγελου και το νόημα της θυσίας: Η ερμηνευτική του προσωπείου στο Ο Χριστός ξανασταυρώνεται"
- Μαρίτα Παπαρούση: "Όψεις του σώματος στο μυθιστόρημα `Ο Χριστός ξανασταυρώνεται`"
- Μιχαήλ Πασχάλης: "Η τοπογραφία του Ζορμπά: Ιδεολογική λειτουργία και διακείμενα"
- Αντώνης Γλυτζουρής: "Τα μερεμέτια του Πρωτομάστορα"
- Παναγιώτα Μήνη: "Πλάθοντας για τον κινηματογράφο έναν επαναστάτη Προφήτη: Το σενάριο Μουχαμέτης (1932) του Ν. Καζαντζάκη"
- Γ. Φαρίνου - Μαλαματάρη: "Τέσσερεις γυναίκες βιογραφούν τον Καζαντζάκη"
- Νίκος Παπαχριστόπουλος: "Ο Νόμος της Μητέρας: Ν. Καζαντζάκη `Ο Τελευταίος πειρασμός`"
- Μαρίνος Πουργούρης: "Τοτέμ και Ταμπού: Ο Καζαντζάκης αναγνώστης του Freud"
- Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος: "Σημασιακοί κώδικες και αξιακά πρότυπα της Κρήτης στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη"
- Δημήτρης Παπανικολάου: "«Αφεντικό, άνθρωπο δεν αγάπησα σαν εσένα»: Ο Αλέξης Ζορμπάς και η ποιητική της ομοκοινωνικότητας"
- Σ. Ν. Φιλιππίδης: "Οι απόγονοι του Ντοστογιέβσκι και ο Καζαντζάκης"
