(...) Το παρόν, έχοντας ως στόχο τη διερεύνηση των δεδομένων αυτού του μικτού και αντιφατικού φαινομένου, κινείται στα πλαίσια μιας φιλοσοφίας που απαιτεί προκαταρκτικά στάδια έρευνας προ της ανάληψης μελετών που θα επεξεργάζονται προτάσεις για τη διαχείριση αυτών των μνημείων. Κατά τα στάδια αυτά η έρευνα αφορά τη διαπίστωση αφενός και τον εντοπισμό των αυθεντικών υλικών στοιχείων που συγκροτούν το αμυντικό σύστημα, την αναγνώριση ανάμεσα στα στοιχεία αυτά, καθώς και την επισήμανση των διαχρονικών τυπικών διατάξεων και κατασκευών οχυρωματικής και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα. Απώτερος σκοπός η κατά προτεραιότητα διατήρηση και προστασία τους, καθώς και η κατά το δυνατόν ανάδειξή τους. Στοχεύουν παράλληλα στον εντοπισμό στοιχείων ιδιαιτερότητας, που απορρέουν από την ως άνω διφυή υπόσταση των κάστρων που μελετάμε, στις ιδιοτυπίες που παρουσιάζουν και στην πρωτοτυπία των αρχιτεκτονικών λύσεων. Όλα αυτά τα προκαταρτικά στάδια είναι ιδιαίτερα σημαντικά και απαραίτητα στα κάστρα του Αιγαίου, καθώς από τη φύση τους και τη διαχρονική τους πορεία έχουν αποκτήσει τη σύνθετη ιστορική ταυτότητα που ήδη αναφέραμε». (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]