Το «Μεσνεβί» είναι ένα αριστούργημα του Τζελαλεττίν Ρουμί. Αποτελείται από έξι βιβλία που γράφτηκαν σε σαράντα τρία ολόκληρα χρόνια. Δεν μπορεί να αναλυθεί σαν ποιητικό έργο λόγω της ειδικής πλοκής των ιδεών, της μορφής και της παρουσίασής του. Περιέχει αστείες ιστορίες, μύθους, συνομιλίες, αναφορές σε προηγούμενους δασκάλους, διάφορες παραβολές, ερμηνείες κορανικών κειμένων, μεταφυσικές έννοιες και ηθικές παραινέσεις. Το «Μεσνεβί» αποτελεί μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική μορφή, μέσω της οποίας ο Ρουμί ασκεί το νου, τη σκέψη και το διαλογισμό. Είναι ο καθρέφτης που κρατά ο αναγνώστης για να δει μέσα σε αυτόν την Ψυχή του. Είναι ένας ύμνος για τον άνθρωπο και την αληθινή ζωή. Η δύναμη της γλώσσας του κειμένου είναι τέτοια που προκαλεί μια παράξενη εξύψωση της συνείδησης του αναγνώστη. Στο «Μεσνεβί» συνυπάρχουν όλες οι γνωστές μονοθεϊστικές θρησκείες, ο Ιησούς, ο Μωϋσής και ο Μωάμεθ. Σε πολλά σημεία έχει κανείς την αίσθηση ότι διαβάζει τον Πλάτωνα, τον Πλωτίνο, και αντιλαμβάνεται τα βαθύτερα και δυσνόητα νοήματα της ελληνικής φιλοσοφίας χάρη στην εκλαϊκευμένη αφήγηση του μεγάλου ποιητή. Ο Ρουμί είναι ένας από τους μεγαλύτερους ελληνίζοντες φιλοσόφους του Ισλαμισμού, όπως είναι ο Αλ-Κιντί, ο Αλ-Φαραμπί, ο Αβικένα, ο Αλ-Γκαζαλί, ο Αερρόρης και οι άλλοι. Επιδίωξη του Ρουμί είναι η γνώση. Η γνώση αυτή δεν στηρίζεται στις αρχές της λογικής, αλλά στην άμεση σύνδεση με το Θεό, η οποία επιτυγχάνεται με την έκσταση και την ενόραση. Σε ολόκληρο το σύμπαν κυριαρχεί μια και μοναδική θεία δύναμη. Η γνώση του Ρουμί συνίσταται στην αυτονέκρωση της ατομικής οντότητας μέσω της θείας οντότητας. Με την απόλυτη αγάπη του προς το Θεό και τις προσευχές του, ο εραστής του Υψίστου πληροφορείται τις μυστικές ατραπούς της Θείας Πρόνοιας, η οποία τον οδηγεί στην αιώνια ζωή. Η επιγραφή που βρίσκεται πάνω στον τάφο του Ρουμί στο Ικόνιο και γράφει: «Έλα και πάλι σε μένα, ό,τι κι αν είσαι, έλα πάλι σε μένα. Κι αν ακόμα είσαι Χριστιανός ή Ζωροάστρης ή ειδωλολάτρης, πάλι έλα σε εμένα. Η στέγη μου (ο τεκκές μου) δεν είναι στέγη απελπισίας. Έλα σε μένα ακόμα κι αν δεν τηρήσεις το λόγο σου εκατοντάδες φορές» αποτελεί ένδειξη του φιλελεύθερου πνεύματος του μεγάλου Πέρση ποιητή, ο οποίος λάτρεψε τον άνθρωπο, το τελειότερο δημιούργημα του Θεού, αδιακρίτως φυλής, εθνότητας, γλώσσας και θρησκείας.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]