Με τον κλάδο της Ιστορικής Γεωγραφίας είχαν ασχοληθεί αρκετά από τα μέλη του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του `80. Μάλιστα ένα έμπρακτο αποτέλεσμα αυτού του επιστημονικού ενδιαφέροντος υπήρξε και η διοργάνωση του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορικής Γεωγραφίας το 1995, οπότε και αποτυπώθηκαν χρονικά στα Πρακτικά του Συνεδρίου οι εργασίες ενός σημαντικού αριθμού Ελλήνων και ξένων `εν δυνάμει` Ιστορικών Γεωγράφων. Ευχή τότε πολλών συνέδρων ήταν να επαναληφθεί, κατά το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα, μια επιστημονική συνάντηση, ώστε να έχουμε διαχρονικά το άμεσο αποτέλεσμα της έρευνας των ασχολούμενων επιστημόνων με τον κλάδο της Ιστορικής Γεωγραφίας.
Έπρεπε να περάσουν πάνω από δεκαπέντε χρόνια ώστε να ικανοποιηθεί η ευχή. Παλαιά και νέα μέλη που διακονούν την περιοχή της Ιστορικής Γεωγραφίας συντονίστηκαν μεταξύ τους για να προκύψει ένας νέος Συλλογικός Τόμος με θέμα `Ιστορική Γεωγραφία της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου`. Η ευκαιρία δόθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από την ίδρυση του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Πολλοί μάλιστα από τους συμμετέχοντες στην έκδοση του παρόντος συλλογικού τόμου είχαν ήδη συμμετάσχει ως συγγραφείς και στην έκδοση του πρώτου τόμου το 1998.
Την ευθύνη της οργάνωσης του νέου Συλλογικού Τόμου είχε διευρυμένη ομάδα των Επιμελητών που αποτελείται από τους Ευάγγελο Π. Δημητριάδη, Δημήτρη Π. Δρακούλη, Γεώργιο Γ. Σιδηρόπουλο και Γεώργιο Π. Τσότσο. Ειδικότερα ο Δημήτρης Δρακούλης είχε την ευθύνη του συντονισμού των συγγραφέων και την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης, ενώ ο Γεώργιος Τσότσος των διορθώσεων των κειμένων. Επιθυμία όλων μας είναι να συνεχιστεί η εκδοτική πορεία και στο μέλλον.
[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]