Η Ελληνική Επανάσταση, καθοριστικός σταθμός στην ιστορία του ελληνικού Έθνους, αποτελεί διαρκώς αντικείμενο μελέτης και έρευνας. Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή και τιμά τους ιστορικούς συγγραφείς. Για τους λόγους αυτούς εκδίδει το έργο του George Finlay `History of the Greek Revolution`, σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που παρέμενε ανέκδοτη για έναν αιώνα.
Με την έκδοση αυτή αποδίδεται η δέουσα τιμή στον Άγγλο φιλέλληνα και ιστορικό George Finlay, έναν άνθρωπο που για χάρη της Ελλάδας εγκατέλειψε την πατρίδα του, ήρθε να βοηθήσει στον Αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία και, τελικά, έζησε την υπόλοιπη ζωή του στη Χώρα μας. Η τιμή αυτή αποδίδεται ανεξάρτητα από τις αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς (η ιστορική επιστήμη έχει διατυπώσει πολλές), είτε για την εγκυρότητα της ιστορικής πληροφορίας, είτε και για την αντικειμενικότητα και νηφαλιότητα του συγγραφέα.
Παράλληλα, η έκδοση τιμά και τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ένα μεγάλο πνευματικό ανάστημα του Τόπου μας. Γιατί η μετάφραση αυτή του έργου του Finlay, αν και συνιστά πνευματική παραγωγή δεύτερου βαθμού, δεν παύει να φέρει τη σφραγίδα της παπαδιαμαντικής γλωσσικής δημιουργίας. Δεν θα πρέπει εξάλλου να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, αν και ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης είχε αντιρρήσεις για κάποιες θέσεις του Finlay, μετέφρασε το έργο με ακρίβεια και ευσυνειδησία, διδάσκοντάς μας να ακούμε όλες τις φεωνές, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να τις κρίνουμε και να τις συνθέτουμε.
Η έκδοση αυτή του Ιδρύματος της Βουλής έρχεται σε συνέχεια της τετράτομης Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνος Τρικούπη και αποτελεί μέρος της προσπάθειάς του να παρουσιάσει την ιστορία αυτής της περιόδου του Έθνους από διαφορετικές οπτικές γωνίες και αφηγήσεις προσώπων που έζησαν τα γεγονότα, έτσι ώστε να εντοπίζεται και να αναδεικνύεται το `Αληθές`. Όπως άλλωστε υποδεικνύει και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, `το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές`.
Ευχαριστούμε θερμά τον επιμελητή Άγγελο Μαντά και τις υπηρεσίες του Ιδρύματος για την επιμελημένη αυτή έκδοση.
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]
