Ο Εμμανουήλ Ροΐδης, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, γεννήθηκε το 1836 στην Ερμούπολη της Σύρου. Το 1841 η οικογένεια του αποφασίζει να εγκατασταθεί στη Γένοβα της Ιταλίας, οπού περνά τα παιδικά του χρόνια και μαθαίνει ιταλικά, λατινικά και γαλλικά. Το 1849 επιστρέφει στη Σύρο και γράφεται στο Λύκειο Ευαγγελίδου. Μετά από το λύκειο αποφασίζει να πάει στο Βερολίνο για πανεπιστημιακές σπουδές φιλολογίας και φιλοσοφίας. Το 1861 επιστρέφει και εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα εφοδιασμένος με ξεχωριστή παιδεία και έχοντας μια εντελώς ιδιαίτερη ευαισθησία πού ήταν αδύνατον να επαναπαυτεί στα `καλώς κείμενα`.
Τα πρώτα δείγματα της δουλειάς του Ροΐδη είναι μεταφράσεις. Μαθητής ακόμα, μεταφράζει την Εσθήρ του Ρακίνα, βιβλίο πού εκδίδεται από τον Βικέλα το 1851 στην Ερμούπολη. Το 1860 δημοσιεύεται στην Αθήνα, μεταφρασμένο από τον Ροΐδη, το Οδηπορικό του Σατωμπριάν, όπου εντάσσει πλήθος παρατηρήσεων και σχολίων απο-καλύπτοντας την υψηλή επιστημονική κατάρτιση και το κριτικό πνεύμα του. Στον πρόλογο μάλιστα επιτίθεται κατά της καθαρεύουσας διατυπώνοντας την άποψη ότι εξαιτίας της δεν υπάρχει κανένας απολύτως συγγραφέας στην Ελλάδα, δειγμάτων υπερβολών πού χαρακτηρίζουν αρκετές από τις απόψεις του. Από το 1861 δημοσιογρα-φεί στην Αυγή και το 1863 δημοσιεύει μια σημαντική μελέτη για τον Σαίν Ζύστ. Το έργο όμως πού θα τον κάνει ευρύτατα γνωστό τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό είναι ή Πάπισσα Ιωάννα, πού δημοσιεύεται το 1866. Το έργο αυτό είναι ιστορικό μυθιστόρημα το οποίο, ξεφεύγοντας από τα πρότυπα της εποχής, επιχειρεί κριτική στα έκτροπα του κλήρου.
Το 1873 χάνει ολόκληρη την περιουσία του στο χρηματιστήριο και αναγκάζεται πλέον να ασχοληθεί βιοποριστικά με τη δημοσιογραφία, ενώ επί κυβερνήσεως Τρικούπη διορίζεται έφορος στην Εθνική Βιβλιοθήκη, θέση από την οποία παύθηκε τέσσερις φορές, όσες και οι πτώσεις του Τρικούπη από την εξουσία, στοιχείο πού καταδεικνύει τα πολιτικά ήθη της εποχής. Παρατά οικονομικά προβλήματα του συνεχίζει το έργο του: το 1886 εκδίδει τα Πάρεργα και το 1893 τα Είδωλα, παράλληλα με αρκετές μεταφράσεις έργων του Πόε και με μία μελέτη πάνω στο Έγκλημα και τιμωρία του Ντοστογέφσκι. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε επίσης αρκετά διηγήματα. Πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 1904, έχοντας δεχθεί αρκετά χτυπήματα στη ζωή του τα οποία τον πλήγωσαν και τον απογοήτευσαν αφάνταστα.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]